MATTEUSARGUÐSPJALL

Ættartala

1

¹Ættartala Jesú Krists, sonar Davíðs,

sonar Abrahams. ²Abraham gat Ísak,

Ísak gat Jakob,

Jakob gat Júda og bræður hans.

³Júda gat Peres og Sara við Tamar,

Peres gat Esrom,

Esrom gat Ram,

⁴Ram gat Ammínadab,

Ammínadab gat Nakson,

Nakson gat Salmon,

⁵Salmon gat Bóas við Rahab,

og Bóas gat Óbeð við Rut.

Óbeð gat Ísaí,

⁶og Ísaí gat Davíð konung.

Davíð gat Salómon við konu Úría,

⁷Salómon gat Róbóam,

Róbóam gat Abía,

Abía gat Asaf,

⁸Asaf gat Jósafat,

Jósafat gat Jóram,

Jóram gat Ússía,

⁹Ússía gat Jótam,

Jótam gat Akas,

Akas gat Esekía,

¹⁰Esekía gat Manasse,

Manasse gat Amos,

Amos gat Jósía.

¹¹Jósía gat Jekonja og bræður hans á tíma herleiðingarinnar

til Babýlonar.

¹²Eftir herleiðinguna til Babýlonar gat Jekonja Sealtíel,

Sealtíel gat Serúbabel,

¹³Serúbabel gat Abíúd,

Abíúd gat Eljakím,

Eljakím gat Asór,

¹⁴Asór gat Sadók,

Sadók gat Akím,

Akím gat Elíúd,

¹⁵Elíúd gat Eleasar,

Eleasar gat Mattan,

Mattan gat Jakob,

¹⁶og Jakob gat Jósef, mann Maríu, en hún ól Jesú, sem kallast Kristur.

¹⁷Þannig eru alls fjórtán ættliðir frá Abraham til Davíðs, fjórtán ættliðir frá Davíð fram að herleiðingunni til Babýlonar og fjórtán ættliðir frá herleiðingunni til Krists.

Fæðing Jesú

¹⁸Fæðing Jesú Krists varð með þessum atburðum: María, móðir hans, var föstnuð Jósef. En áður en þau komu saman, reyndist hún þunguð af heilögum anda. ¹⁹Jósef, festarmaður hennar, sem var grandvar, vildi ekki gjöra henni opinbera minnkun og hugðist skilja við hana í kyrrþey. ²⁰Hann hafði ráðið þetta með sér, en þá vitraðist honum engill Drottins í draumi og sagði: "Jósef, sonur Davíðs, óttastu ekki að taka til þín Maríu, heitkonu þína. Barnið, sem hún gengur með, er af heilögum anda. ²¹Hún mun son ala, og hann skaltu láta heita Jesú, því að hann mun frelsa lýð sinn frá syndum þeirra."

²²Allt varð þetta til þess, að rætast skyldu orð Drottins fyrir munn spámannsins: ²³"Sjá, mærin mun þunguð verða og son ala. Nafn hans mun vera Immanúel," það þýðir: Guð með oss.

²⁴Þegar Jósef vaknaði, gjörði hann eins og engill Drottins hafði boðið honum og tók konu sína til sín. ²⁵Hann kenndi hennar ekki fyrr en hún hafði alið son. Og hann gaf honum nafnið JESÚS.

Koma vitringa

2
¹Þegar Jesús var fæddur í Betlehem í Júdeu á dögum Heródesar konungs, komu vitringar frá Austurlöndum til Jerúsalem ²og sögðu: "Hvar er hinn nýfæddi konungur Gyðinga? Vér sáum stjörnu hans renna upp og erum komnir að veita honum lotningu."

³Þegar Heródes heyrði þetta, varð hann skelkaður og öll Jerúsalem með honum. ⁴Og hann stefndi saman öllum æðstu prestum og fræðimönnum lýðsins og spurði þá: "Hvar á Kristur að fæðast?"

⁵Þeir svöruðu honum: "Í Betlehem í Júdeu. En þannig er ritað hjá spámanninum:

⁶ Þú Betlehem, í landi Júda,

ekki ertu síst meðal hefðarborga Júda.

Því að höfðingi mun frá þér koma,

sem verður hirðir lýðs míns, Ísraels."

⁷Þá kallaði Heródes vitringana til sín á laun og grófst eftir því hjá þeim, nær stjarnan hefði birst. ⁸Hann sendi þá síðan til Betlehem og sagði: "Farið og spyrjist vandlega fyrir um barnið, og er þér finnið það látið mig vita, til þess að ég geti einnig komið og veitt því lotningu."

⁹Þeir hlýddu á konung og fóru. Og stjarnan, sem þeir sáu austur þar, fór fyrir þeim, uns hana bar þar yfir, sem barnið var. ¹⁰Þegar þeir sáu stjörnuna, glöddust þeir harla mjög, ¹¹þeir gengu inn í húsið og sáu barnið og Maríu, móður þess, féllu fram og veittu því lotningu. Síðan luku þeir upp fjárhirslum sínum og færðu því gjafir, gull, reykelsi og myrru.

¹²En þar sem þeir fengu bendingu í draumi að snúa ekki aftur til Heródesar, fóru þeir aðra leið heim í land sitt.

Til Egyptalands

¹³Þegar þeir voru farnir, þá vitrast engill Drottins Jósef í draumi og segir: "Rís upp, tak barnið og móður þess og flý til Egyptalands. Þar skaltu vera, uns ég segi þér, því að Heródes mun leita barnsins til að fyrirfara því."

¹⁴Hann vaknaði, tók barnið og móður þess um nóttina og fór til Egyptalands. ¹⁵Þar dvaldist hann þangað til Heródes var allur. Það sem Drottinn sagði fyrir munn spámannsins, skyldi rætast: "Frá Egyptalandi kallaði ég son minn."

¹⁶Þá sá Heródes, að vitringarnir höfðu gabbað hann, og varð afar reiður, sendi menn og lét myrða öll sveinbörn í Betlehem og nágrenni hennar, tvævetur og yngri, en það svaraði þeim tíma, er hann hafði komist að hjá vitringunum.

¹⁷Nú rættist það, sem sagt var fyrir munn Jeremía spámanns:

¹⁸ Rödd heyrðist í Rama,

grátur og kveinstafir miklir,

Rakel grætur börnin sín

og vill ekki huggast láta,

því að þau eru ekki framar lífs.

Heim aftur

¹⁹Þegar Heródes var dáinn, þá vitrast engill Drottins Jósef í draumi í Egyptalandi ²⁰og segir: "Rís upp, tak barnið og móður þess og far til Ísraelslands. Nú eru þeir dánir, sem sátu um líf barnsins." ²¹Hann tók sig upp og fór til Ísraelslands með barnið og móður þess.

²²En þá er hann heyrði, að Arkelás réð ríkjum í Júdeu í stað Heródesar föður síns, óttaðist hann að fara þangað, og hélt til Galíleubyggða eftir bendingu í draumi. ²³Þar settist hann að í borg, sem heitir Nasaret, en það átti að rætast, sem sagt var fyrir munn spámannanna: "Nasarei skal hann kallast."

Jóhannes skírari

3
¹Á þeim dögum kemur Jóhannes skírari fram og prédikar í óbyggðum Júdeu. ²Hann sagði: "Gjörið iðrun, himnaríki er í nánd." ³Jóhannes er sá sem svo er um mælt hjá Jesaja spámanni:

Rödd hrópanda í eyðimörk:

Greiðið veg Drottins,

gjörið beinar brautir hans.

⁴Jóhannes bar klæði úr úlfaldahári og leðurbelti um lendar sér og hafði til matar engisprettur og villihunang. ⁵Menn streymdu til hans frá Jerúsalem, allri Júdeu og Jórdanbyggð, ⁶létu skírast af honum í ánni Jórdan og játuðu syndir sínar.

⁷Þegar hann sá, að margir farísear og saddúkear komu til skírnar, sagði hann við þá: "Þér nöðru kyn, hver kenndi yður að flýja komandi reiði? ⁸Berið þá ávöxt samboðinn iðruninni! ⁹Látið yður ekki til hugar koma, að þér getið sagt með sjálfum yður: ,Vér eigum Abraham að föður.' Ég segi yður, að Guð getur vakið Abraham börn af steinum þessum. ¹⁰Öxin er þegar lögð að rótum trjánna, og hvert það tré, sem ber ekki góðan ávöxt, verður upp höggvið og í eld kastað. ¹¹Ég skíri yður með vatni til iðrunar, en sá sem kemur eftir mig, er mér máttugri, og er ég ekki verður að bera skó hans. Hann mun skíra yður með heilögum anda og eldi. ¹²Hann er með varpskófluna í hendi sér og mun gjörhreinsa láfa sinn og safna hveiti sínu í hlöðu, en hismið mun hann brenna í óslökkvanda eldi."

Jesús skírður

¹³Þá kemur Jesús frá Galíleu að Jórdan til Jóhannesar að taka skírn hjá honum. ¹⁴Jóhannes vildi varna honum þess og sagði: "Mér er þörf að skírast af þér, og þú kemur til mín!"

¹⁵Jesús svaraði honum: "Lát það nú eftir. Þannig ber okkur að fullnægja öllu réttlæti." Og hann lét það eftir honum.

¹⁶En þegar Jesús hafði verið skírður, sté hann jafnskjótt upp úr vatninu. Og þá opnuðust himnarnir, og hann sá anda Guðs stíga niður eins og dúfu og koma yfir sig. ¹⁷Og rödd kom af himnum: "Þessi er minn elskaði sonur, sem ég hef velþóknun á."

Jesú freistað

4
¹Þá leiddi andinn Jesú út í óbyggðina, að hans yrði freistað af djöflinum. ²Þar fastaði hann fjörutíu daga og fjörutíu nætur og var þá orðinn hungraður. ³Þá kom freistarinn og sagði við hann: "Ef þú ert sonur Guðs, þá bjóð þú, að steinar þessir verði að brauðum."

⁴Jesús svaraði: "Ritað er: ,Eigi lifir maðurinn á einu saman brauði, heldur á hverju því orði, sem fram gengur af Guðs munni.'"

⁵Þá tekur djöfullinn hann með sér í borgina helgu, setur hann á brún musterisins ⁶og segir við hann: "Ef þú ert sonur Guðs, þá kasta þér ofan, því að ritað er:

Hann mun fela þig englum sínum,

og þeir munu bera þig á höndum sér,

að þú steytir ekki fót þinn við steini."

⁷Jesús svaraði honum: "Aftur er ritað: ,Ekki skalt þú freista Drottins, Guðs þíns.'"

⁸Enn tekur djöfullinn hann með sér upp á ofurhátt fjall, sýnir honum öll ríki heims og dýrð þeirra ⁹og segir: "Allt þetta mun ég gefa þér, ef þú fellur fram og tilbiður mig."

¹⁰En Jesús sagði við hann: "Vík brott, Satan! Ritað er: ,Drottin, Guð þinn, skalt þú tilbiðja og þjóna honum einum.'"

¹¹Þá fór djöfullinn frá Jesú. Og englar komu og þjónuðu honum.

Ljós upp runnið

¹²Þegar hann heyrði, að Jóhannes hefði verið tekinn höndum, hélt hann til Galíleu. ¹³Hann fór frá Nasaret og settist að í Kapernaum við vatnið í byggðum Sebúlons og Naftalí. ¹⁴Þannig rættist það, sem sagt er fyrir munn Jesaja spámanns:

¹⁵ Sebúlonsland og Naftalíland við vatnið,

landið handan Jórdanar,

Galílea heiðingjanna.

¹⁶ Sú þjóð, sem í myrkri sat,

sá mikið ljós.

Þeim er sátu í skuggalandi dauðans,

er ljós upp runnið.

¹⁷Upp frá þessu tekur Jesús að prédika og segja: "Gjörið iðrun, himnaríki er í nánd."

Fylgið mér

¹⁸Hann gekk með Galíleuvatni og sá tvo bræður, Símon, sem kallaður var Pétur, og Andrés, bróður hans, vera að kasta neti í vatnið, en þeir voru fiskimenn. ¹⁹Hann sagði við þá: "Komið og fylgið mér, og mun ég láta yður menn veiða." ²⁰Og þegar í stað yfirgáfu þeir netin og fylgdu honum.

²¹Hann gekk áfram þaðan og sá tvo aðra bræður, Jakob Sebedeusson og Jóhannes, bróður hans. Þeir voru í bátnum með Sebedeusi, föður sínum, að búa net sín. Jesús kallaði þá, ²²og þeir yfirgáfu jafnskjótt bátinn og föður sinn og fylgdu honum.

Í Galíleu

²³Hann fór nú um alla Galíleu, kenndi í samkundum þeirra, prédikaði fagnaðarerindið um ríkið og læknaði hvers kyns sjúkdóm og veikindi meðal lýðsins. ²⁴Orðstír hans barst um allt Sýrland, og menn færðu til hans alla, sem þjáðust af ýmsum sjúkdómum og kvölum, voru haldnir illum öndum, tunglsjúka menn og lama. Og hann læknaði þá. ²⁵Mikill mannfjöldi fylgdi honum úr Galíleu, Dekapólis, Jerúsalem, Júdeu og landinu handan Jórdanar.

Fjallræðan

5
¹Þegar hann sá mannfjöldann, gekk hann upp á fjallið. Þar settist hann, og lærisveinar hans komu til hans. ²Þá lauk hann upp munni sínum, kenndi þeim og sagði:

Sælir eru

³ "Sælir eru fátækir í anda,

því að þeirra er himnaríki.

⁴ Sælir eru sorgbitnir,

því að þeir munu huggaðir verða.

⁵ Sælir eru hógværir,

því að þeir munu jörðina erfa.

⁶ Sælir eru þeir, sem hungrar og þyrstir eftir réttlætinu,

því að þeir munu saddir verða.

⁷ Sælir eru miskunnsamir,

því að þeim mun miskunnað verða.

⁸ Sælir eru hjartahreinir,

því að þeir munu Guð sjá.

⁹ Sælir eru friðflytjendur,

því að þeir munu Guðs börn kallaðir verða.

¹⁰ Sælir eru þeir, sem ofsóttir eru fyrir réttlætis sakir,

því að þeirra er himnaríki.

¹¹Sælir eruð þér, þá er menn smána yður, ofsækja og ljúga á yður öllu illu mín vegna. ¹²Verið glaðir og fagnið, því að laun yðar eru mikil á himnum. Þannig ofsóttu þeir spámennina, sem voru á undan yður.

Salt og ljós

¹³Þér eruð salt jarðar. Ef saltið dofnar, með hverju á að selta það? Það er þá til einskis nýtt, menn fleygja því og troða undir fótum.

¹⁴Þér eruð ljós heimsins. Borg, sem á fjalli stendur, fær ekki dulist. ¹⁵Ekki kveikja menn heldur ljós og setja undir mæliker, heldur á ljósastiku, og þá lýsir það öllum í húsinu. ¹⁶Þannig lýsi ljós yðar meðal mannanna, að þeir sjái góð verk yðar og vegsami föður yðar, sem er á himnum.

Nýtt lögmál

¹⁷Ætlið ekki, að ég sé kominn til að afnema lögmálið eða spámennina. Ég kom ekki til að afnema, heldur uppfylla. ¹⁸Sannlega segi ég yður: Þar til himinn og jörð líða undir lok, mun ekki einn smástafur eða stafkrókur falla úr lögmálinu, uns allt er komið fram. ¹⁹Hver sem því brýtur eitt af þessum minnstu boðum og kennir öðrum það, mun kallast minnstur í himnaríki, en sá, sem heldur þau og kennir, mun mikill kallast í himnaríki. ²⁰Ég segi yður: Ef réttlæti yðar ber ekki af réttlæti fræðimanna og farísea, komist þér aldrei í himnaríki.

Skjótur til sátta

²¹Þér hafið heyrt, að sagt var við forfeðurna: ,Þú skalt ekki morð fremja. Sá sem morð fremur, skal svara til saka fyrir dómi.' ²²En ég segi yður: Hver sem reiðist bróður sínum, skal svara til saka fyrir dómi. Sá sem hrakyrðir bróður sinn skal svara til saka fyrir ráðinu og hver sem svívirðir hann, hefur unnið til eldsvítis. ²³Sértu því að færa fórn þína á altarið og minnist þess þar, að bróðir þinn hefur eitthvað á móti þér, ²⁴þá skaltu skilja gjöf þína eftir fyrir framan altarið, fara fyrst og sættast við bróður þinn, koma síðan og færa fórn þína.

²⁵Vertu skjótur til sátta við andstæðing þinn, meðan þú ert enn á vegi með honum, til þess að hann selji þig ekki dómaranum í hendur og dómarinn þjóninum og þér verði varpað í fangelsi. ²⁶Sannlega segi ég þér: Eigi munt þú komast út þaðan, fyrr en þú hefur borgað síðasta eyri.

Betra er þér

²⁷Þér hafið heyrt, að sagt var: ,Þú skalt ekki drýgja hór.' ²⁸En ég segi yður: Hver sem horfir á konu í girndarhug, hefur þegar drýgt hór með henni í hjarta sínu. ²⁹Ef hægra auga þitt tælir þig til falls, þá ríf það úr og kasta frá þér. Betra er þér, að einn lima þinna glatist, en öllum líkama þínum verði kastað í helvíti. ³⁰Ef hægri hönd þín tælir þig til falls, þá sníð hana af og kasta frá þér. Betra er þér, að einn lima þinna glatist, en allur líkami þinn fari til helvítis.

³¹Þá var og sagt: ,Sá sem skilur við konu sína, skal gefa henni skilnaðarbréf.' ³²En ég segi yður: Hver sem skilur við konu sína, nema fyrir hórsök, verður til þess, að hún drýgir hór. Og sá sem gengur að eiga fráskilda konu, drýgir hór.

Þegar þér talið

³³Enn hafið þér heyrt, að sagt var við forfeðurna: ,Þú skalt ekki vinna rangan eið, en halda skaltu eiða þína við Drottin.' ³⁴En ég segi yður, að þér eigið alls ekki að sverja, hvorki við himininn, því hann er hásæti Guðs, ³⁵né við jörðina, því hún er skör fóta hans, né við Jerúsalem, því hún er borg hins mikla konungs. ³⁶Og eigi skaltu sverja við höfuð þitt, því að þú getur ekki gjört eitt hár hvítt eða svart. ³⁷En þegar þér talið, sé já yðar já og nei sé nei. Það sem umfram er, kemur frá hinum vonda.

Verið fullkomnir

³⁸Þér hafið heyrt, að sagt var: ,Auga fyrir auga og tönn fyrir tönn.' ³⁹En ég segi yður: Rísið ekki gegn þeim, sem gerir yður mein. Nei, slái einhver þig á hægri kinn, þá bjóð honum einnig hina. ⁴⁰Og vilji einhver þreyta lög við þig og hafa af þér kyrtil þinn, gef honum eftir yfirhöfnina líka. ⁴¹Og neyði einhver þig með sér eina mílu, þá far með honum tvær. ⁴²Gef þeim, sem biður þig, og snú ekki baki við þeim, sem vill fá lán hjá þér.

⁴³Þér hafið heyrt, að sagt var: ,Þú skalt elska náunga þinn og hata óvin þinn.' ⁴⁴En ég segi yður: Elskið óvini yðar, og biðjið fyrir þeim, sem ofsækja yður, ⁴⁵svo að þér reynist börn föður yðar á himnum, er lætur sól sína renna upp yfir vonda sem góða og rigna yfir réttláta sem rangláta. ⁴⁶Þótt þér elskið þá, sem yður elska, hver laun eigið þér fyrir það? Gjöra ekki tollheimtumenn hið sama? ⁴⁷Og hvað er það, þótt þér heilsið bræðrum yðar einum. Gjöra heiðnir menn ekki hið sama? ⁴⁸Verið þér því fullkomnir, eins og faðir yðar himneskur er fullkominn.

Ekki fyrir mönnum

6
¹Varist að iðka réttlæti yðar fyrir mönnum, þeim til sýnis, annars eigið þér engin laun hjá föður yðar á himnum.

²Þegar þú gefur ölmusu, skaltu ekki láta þeyta lúður fyrir þér, eins og hræsnarar gjöra í samkunduhúsum og á strætum til þess að hljóta lof af mönnum. Sannlega segi ég yður, þeir hafa tekið út laun sín.

³En þegar þú gefur ölmusu, viti vinstri hönd þín ekki, hvað sú hægri gjörir, ⁴svo að ölmusa þín sé í leynum, og faðir þinn, sem sér í leynum, mun umbuna þér.

Nær þú biðst fyrir

⁵Og þegar þér biðjist fyrir, þá verið ekki eins og hræsnararnir. Þeir vilja helst standa og biðjast fyrir í samkundum og á gatnamótum, til þess að menn sjái þá. Sannlega segi ég yður, þeir hafa tekið út laun sín. ⁶En nær þú biðst fyrir, skaltu ganga inn í herbergi þitt, loka dyrunum og biðja föður þinn, sem er í leynum. Faðir þinn, sem sér í leynum, mun umbuna þér.

⁷Þegar þér biðjist fyrir, skuluð þér ekki fara með fánýta mælgi að hætti heiðingja. Þeir hyggja, að þeir verði bænheyrðir fyrir mælgi sína. ⁸Líkist þeim ekki. Faðir yðar veit, hvers þér þurfið, áður en þér biðjið hann. ⁹En þannig skuluð þér biðja:

Faðir vor, þú sem ert á himnum.

Helgist þitt nafn,

¹⁰ til komi þitt ríki,

verði þinn vilji, svo á jörðu sem á himni.

¹¹ Gef oss í dag vort daglegt brauð.

¹² Fyrirgef oss vorar skuldir,

svo sem vér og fyrirgefum vorum skuldunautum.

¹³ Og eigi leið þú oss í freistni, heldur frelsa oss frá illu.

[Því að þitt er ríkið, mátturinn og dýrðin að eilífu, amen.]

¹⁴Ef þér fyrirgefið mönnum misgjörðir þeirra, þá mun og faðir yðar himneskur fyrirgefa yður. ¹⁵En ef þér fyrirgefið ekki öðrum, mun faðir yðar ekki heldur fyrirgefa misgjörðir yðar.

Nær þú fastar

¹⁶Þegar þér fastið, þá verið ekki daprir í bragði, eins og hræsnarar. Þeir afmynda andlit sín, svo að engum dyljist, að þeir fasta. Sannlega segi ég yður, þeir hafa tekið út laun sín. ¹⁷En nær þú fastar, þá smyr höfuð þitt og þvo andlit þitt, ¹⁸svo að menn verði ekki varir við, að þú fastar, heldur faðir þinn, sem er í leynum. Og faðir þinn, sem sér í leynum, mun umbuna þér.

Fjársjóður þinn

¹⁹Safnið yður ekki fjársjóðum á jörðu, þar sem mölur og ryð eyðir og þjófar brjótast inn og stela. ²⁰Safnið yður heldur fjársjóðum á himni, þar sem hvorki eyðir mölur né ryð og þjófar brjótast ekki inn og stela. ²¹Því hvar sem fjársjóður þinn er, þar mun og hjarta þitt vera.

²²Augað er lampi líkamans. Sé auga þitt heilt, mun allur líkami þinn bjartur. ²³En sé auga þitt spillt, verður allur líkami þinn dimmur. Ef nú ljósið í þér er myrkur, hvílíkt verður þá myrkrið.

Guð og mammón

²⁴Enginn getur þjónað tveimur herrum. Annaðhvort hatar hann annan og elskar hinn eða þýðist annan og afrækir hinn. Þér getið ekki þjónað Guði og mammón.

²⁵Því segi ég yður: Verið ekki áhyggjufullir um líf yðar, hvað þér eigið að eta eða drekka, né heldur um líkama yðar, hverju þér eigið að klæðast. Er lífið ekki meira en fæðan og líkaminn meira en klæðin? ²⁶Lítið til fugla himinsins. Hvorki sá þeir né uppskera né safna í hlöður og faðir yðar himneskur fæðir þá. Eruð þér ekki miklu fremri þeim? ²⁷Og hver yðar getur með áhyggjum aukið einni spönn við aldur sinn?

²⁸Og hví eruð þér áhyggjufullir um klæði? Hyggið að liljum vallarins, hversu þær vaxa. Hvorki vinna þær né spinna. ²⁹En ég segi yður: Jafnvel Salómon í allri sinni dýrð var ekki svo búinn sem ein þeirra. ³⁰Fyrst Guð skrýðir svo gras vallarins, sem í dag stendur, en á morgun verður í ofn kastað, skyldi hann þá ekki miklu fremur klæða yður, þér trúlitlir!

³¹Segið því ekki áhyggjufullir: ,Hvað eigum vér að eta? Hvað eigum vér að drekka? Hverju eigum vér að klæðast?' ³²Allt þetta stunda heiðingjarnir, og yðar himneski faðir veit, að þér þarfnist alls þessa. ³³En leitið fyrst ríkis hans og réttlætis, þá mun allt þetta veitast yður að auki. ³⁴Hafið því ekki áhyggjur af morgundeginum. Morgundagurinn mun hafa sínar áhyggjur. Hverjum degi nægir sín þjáning.

Dæmið ekki

7
¹Dæmið ekki, svo að þér verðið ekki dæmdir. ²Því að með þeim dómi, sem þér dæmið, munuð þér dæmdir, og með þeim mæli, sem þér mælið, mun yður mælt verða. ³Hví sér þú flísina í auga bróður þíns, en tekur ekki eftir bjálkanum í auga þínu? ⁴Eða hvernig fær þú sagt við bróður þinn: ,Lát mig draga flísina úr auga þér?' Og þó er bjálki í auga sjálfs þín. ⁵Hræsnari, drag fyrst bjálkann úr auga þér, og þá sérðu glöggt til að draga flísina úr auga bróður þíns.

⁶Gefið ekki hundum það sem heilagt er, og kastið eigi perlum yðar fyrir svín. Þau mundu troða þær undir fótum, og þeir snúa sér við og rífa yður í sig.

Biðjið, leitið

⁷Biðjið, og yður mun gefast, leitið, og þér munuð finna, knýið á, og fyrir yður mun upp lokið verða. ⁸Því að hver sá öðlast, sem biður, sá finnur, sem leitar, og fyrir þeim, sem á knýr, mun upp lokið verða. ⁹Eða hver er sá maður meðal yðar, sem gefur syni sínum stein, er hann biður um brauð? ¹⁰Eða höggorm, þegar hann biður um fisk? ¹¹Fyrst þér, sem eruð vondir, hafið vit á að gefa börnum yðar góðar gjafir, hve miklu fremur mun þá faðir yðar á himnum gefa þeim góðar gjafir, sem biðja hann?

¹²Allt sem þér viljið, að aðrir menn gjöri yður, það skuluð þér og þeim gjöra. Þetta er lögmálið og spámennirnir.

Þröngt hlið

¹³Gangið inn um þrönga hliðið. Því að vítt er hliðið og vegurinn breiður, sem liggur til glötunar, og margir þeir, sem þar fara inn. ¹⁴Hve þröngt er það hlið og mjór sá vegur, er liggur til lífsins, og fáir þeir, sem finna hann.

Af ávöxtum þeirra

¹⁵Varist falsspámenn. Þeir koma til yðar í sauðaklæðum, en innra eru þeir gráðugir vargar. ¹⁶Af ávöxtum þeirra skuluð þér þekkja þá. Hvort lesa menn vínber af þyrnum eða fíkjur af þistlum? ¹⁷Þannig ber sérhvert gott tré góða ávöxtu, en slæmt tré vonda. ¹⁸Gott tré getur ekki borið vonda ávöxtu, ekki heldur slæmt tré góða ávöxtu. ¹⁹Hvert það tré, sem ber ekki góðan ávöxt, verður upp höggvið og í eld kastað. ²⁰Af ávöxtum þeirra skuluð þér því þekkja þá.

Á bjargi

²¹Ekki mun hver sá, sem við mig segir: ,Herra, herra,' ganga inn í himnaríki, heldur sá einn, er gjörir vilja föður míns, sem er á himnum.

²²Margir munu segja við mig á þeim degi: ,Herra, herra, höfum vér ekki kennt í þínu nafni, rekið út illa anda í þínu nafni og gjört í þínu nafni mörg kraftaverk?' ²³Þá mun ég votta þetta: ,Aldrei þekkti ég yður. Farið frá mér, illgjörðamenn.'

²⁴Hver sem heyrir þessi orð mín og breytir eftir þeim, sá er líkur hyggnum manni, er byggði hús sitt á bjargi. ²⁵Nú skall á steypiregn, vatnið flæddi, stormar blésu og buldu á því húsi, en það féll eigi, því það var grundvallað á bjargi.

²⁶En hver sem heyrir þessi orð mín og breytir ekki eftir þeim, sá er líkur heimskum manni, er byggði hús sitt á sandi. ²⁷Steypiregn skall á, vatnið flæddi, stormar blésu og buldu á því húsi. Það féll, og fall þess var mikið." ²⁸Þegar Jesús hafði lokið þessari ræðu, undraðist mannfjöldinn mjög kenningu hans, ²⁹því að hann kenndi þeim eins og sá, er vald hefur, og ekki eins og fræðimenn þeirra.

Verð þú hreinn

8
¹Nú gekk Jesús niður af fjallinu, og fylgdi honum mikill mannfjöldi. ²Þá kom til hans líkþrár maður, laut honum og sagði: "Herra, ef þú vilt, getur þú hreinsað mig."

³Jesús rétti út höndina, snart hann og mælti: "Ég vil, verð þú hreinn!" Jafnskjótt varð hann hreinn af líkþránni. ⁴Jesús sagði við hann: "Gæt þess að segja þetta engum, en far þú, sýn þig prestinum, og færðu þá fórn, sem Móse bauð, þeim til vitnisburðar."

Sem þú trúir

⁵Þegar hann kom til Kapernaum, gekk til hans hundraðshöfðingi og bað hann: ⁶"Herra, sveinn minn liggur heima lami, mjög þungt haldinn."

⁷Jesús sagði: "Ég kem og lækna hann."

⁸Þá sagði hundraðshöfðinginn: "Herra, ég er ekki verður þess, að þú gangir inn undir þak mitt. Mæl þú aðeins eitt orð, og mun sveinn minn heill verða. ⁹Því að sjálfur er ég maður, sem verð að lúta valdi og ræð yfir hermönnum, og ég segi við einn: ,Far þú,' og hann fer, og við annan: ,Kom þú,' og hann kemur, og við þjón minn: ,Gjör þetta,' og hann gjörir það."

¹⁰Þegar Jesús heyrði þetta, undraðist hann og mælti við þá, sem fylgdu honum: "Sannlega segi ég yður, þvílíka trú hef ég ekki fundið hjá neinum í Ísrael. ¹¹En ég segi yður: Margir munu koma frá austri og vestri og sitja til borðs með Abraham, Ísak og Jakob í himnaríki, ¹²en synir ríkisins munu út reknir í ystu myrkur. Þar verður grátur og gnístran tanna." ¹³Þá sagði Jesús við hundraðshöfðingjann: "Far þú, verði þér sem þú trúir."

Og sveinninn varð heill á þeirri stundu.

Jesús læknar

¹⁴Jesús kom í hús Péturs og sá, að tengdamóðir hans lá með sótthita. ¹⁵Hann snart hönd hennar, og sótthitinn fór úr henni. Hún reis á fætur og gekk honum fyrir beina.

¹⁶Þegar kvöld var komið, færðu menn til hans marga, er haldnir voru illum öndum. Illu andana rak hann út með orði einu, og alla þá, er sjúkir voru, læknaði hann. ¹⁷Það átti að rætast, sem sagt er fyrir munn Jesaja spámanns: "Hann tók á sig mein vor og bar sjúkdóma vora."

Fylg þú mér

¹⁸En þegar Jesús sá mikinn mannfjölda kringum sig, bauð hann að fara yfir um vatnið. ¹⁹Þá kom fræðimaður einn til hans og sagði: "Meistari, ég vil fylgja þér, hvert sem þú ferð."

²⁰Jesús sagði við hann: "Refar eiga greni og fuglar himins hreiður, en Mannssonurinn á hvergi höfði sínu að að halla."

²¹Annar, úr hópi lærisveinanna, sagði við hann: "Herra, leyf mér fyrst að fara og jarða föður minn."

²²Jesús svarar honum: "Fylg þú mér, en lát hina dauðu jarða sína dauðu."

Í stormi

²³Nú fór hann í bátinn og lærisveinar hans fylgdu honum. ²⁴Þá gjörði svo mikið veður á vatninu, að bylgjurnar gengu yfir bátinn. En Jesús svaf. ²⁵Þeir fara til, vekja hann og segja: "Herra, bjarga þú, vér förumst."

²⁶Hann sagði við þá: "Hví eruð þér hræddir, þér trúlitlir?" Síðan reis hann upp og hastaði á vindinn og vatnið, og varð stillilogn.

²⁷Mennirnir undruðust og sögðu: "Hvílíkur maður er þetta? Jafnvel vindar og vatn hlýða honum."

Í byggð Gadarena

²⁸Þegar hann kom yfir um, í byggð Gadarena, komu á móti honum frá gröfunum tveir menn haldnir illum öndum, svo skæðir, að enginn mátti þann veg fara. ²⁹Þeir æpa: "Hvað vilt þú okkur, sonur Guðs? Komstu hingað að kvelja okkur fyrir tímann?"

³⁰En langt frá þeim var mikil svínahjörð á beit. ³¹Illu andarnir báðu hann og sögðu: "Ef þú rekur okkur út, sendu okkur þá í svínahjörðina."

³²Hann sagði: "Farið!" Út fóru þeir og í svínin, og öll hjörðin ruddist fram af hamrinum í vatnið og týndist þar.

³³En hirðarnir flýðu, komu til borgarinnar og sögðu öll tíðindin, líka frá mönnunum, sem haldnir voru illum öndum. ³⁴Og allir borgarmenn fóru út til móts við Jesú, og þegar þeir sáu hann, báðu þeir hann að fara burt úr héruðum þeirra.

Syndir fyrirgefnar

9
¹Þá sté Jesús í bát og hélt yfir um og kom til borgar sinnar. ²Þar færa menn honum lama mann, sem lá í rekkju. Þegar Jesús sá trú þeirra, sagði hann við lama manninn: "Vertu hughraustur, barnið mitt, syndir þínar eru fyrirgefnar."

³Nokkrir fræðimenn sögðu þá með sjálfum sér: "Hann guðlastar!"

⁴En Jesús þekkti hugsanir þeirra og sagði: "Hví hugsið þér illt í hjörtum yðar? ⁵Hvort er auðveldara að segja: ,Syndir þínar eru fyrirgefnar' eða: ,Statt upp og gakk'? ⁶En til þess að þér vitið, að Mannssonurinn hefur vald á jörðu að fyrirgefa syndir, þá segi ég þér" - og nú talar hann við lama manninn: "Statt upp, tak rekkju þína, og far heim til þín!"

⁷Og hann stóð upp og fór heim til sín. ⁸En fólkið, sem horfði á þetta, varð ótta slegið og lofaði Guð, sem gefið hafði mönnum slíkt vald.

Köllun Matteusar

⁹Þá er hann gekk þaðan, sá hann mann sitja hjá tollbúðinni, Matteus að nafni, og hann segir við hann: "Fylg þú mér!"

Og hann stóð upp og fylgdi honum.

¹⁰Nú bar svo við, er Jesús sat að borði í húsi hans, að margir tollheimtumenn og bersyndugir komu og settust þar með honum og lærisveinum hans. ¹¹Þegar farísear sáu það, sögðu þeir við lærisveina hans: "Hvers vegna etur meistari yðar með tollheimtumönnum og bersyndugum?"

¹²Jesús heyrði þetta og sagði: "Ekki þurfa heilbrigðir læknis við, heldur þeir sem sjúkir eru. ¹³Farið og nemið, hvað þetta merkir: ,Miskunnsemi vil ég, ekki fórnir.' Ég er ekki kominn til að kalla réttláta, heldur syndara."

Um föstu

¹⁴Þá koma til hans lærisveinar Jóhannesar og segja: "Hví föstum vér og farísear, en þínir lærisveinar fasta ekki?"

¹⁵Jesús svaraði þeim: "Hvort geta brúðkaupsgestir verið hryggir, meðan brúðguminn er hjá þeim? En koma munu þeir dagar, er brúðguminn verður frá þeim tekinn. Þá munu þeir fasta.

¹⁶Enginn lætur bót af óþæfðum dúk á gamalt fat, því þá rífur bótin út frá sér og verður af verri rifa. ¹⁷Ekki láta menn heldur nýtt vín á gamla belgi, því þá springa belgirnir, og vínið fer niður, en belgirnir ónýtast. Menn láta nýtt vín á nýja belgi, og varðveitist þá hvort tveggja."

Trúin bjargar

¹⁸Meðan hann var að segja þetta við þá, kom forstöðumaður einn, laut honum og sagði: "Dóttir mín var að skilja við, kom og legg hönd þína yfir hana, þá mun hún lifna."

¹⁹Jesús stóð upp og fór með honum og lærisveinar hans.

²⁰Kona, sem hafði haft blóðlát í tólf ár, kom þá að baki honum og snart fald klæða hans. ²¹Hún hugsaði með sér: "Ef ég fæ aðeins snert klæði hans, mun ég heil verða."

²²Jesús sneri sér við, og er hann sá hana, sagði hann: "Vertu hughraust, dóttir, trú þín hefur bjargað þér." Og konan varð heil frá þeirri stundu.

²³Þegar Jesús kom að húsi forstöðumannsins og sá pípuleikara og fólkið í uppnámi, ²⁴sagði hann: "Farið burt! Stúlkan er ekki dáin, hún sefur." En þeir hlógu að honum. ²⁵Þegar fólkið hafði verið látið fara, gekk hann inn og tók hönd hennar, og reis þá stúlkan upp. ²⁶Og þessi tíðindi bárust um allt það hérað.

Tveir blindir

²⁷Þá er Jesús hélt þaðan, fóru tveir blindir menn eftir honum og kölluðu: "Miskunna þú okkur, sonur Davíðs."

²⁸Þegar hann kom heim, gengu blindu mennirnir til hans. Jesús spyr þá: "Trúið þið, að ég geti gjört þetta?"

Þeir sögðu: "Já, herra."

²⁹Þá snart hann augu þeirra og mælti: "Verði ykkur að trú ykkar." ³⁰Og augu þeirra lukust upp. Jesús lagði ríkt á við þá og sagði: "Gætið þess, að enginn fái að vita þetta."

³¹En þeir fóru og víðfrægðu hann í öllu því héraði.

Mállaus maður

³²Þegar þeir voru að fara, var komið til hans með mállausan mann, haldinn illum anda. ³³Og er illi andinn var út rekinn, tók málleysinginn að mæla. Mannfjöldinn undraðist og sagði: "Aldrei hefur þvílíkt sést í Ísrael."

³⁴En farísearnir sögðu: "Með fulltingi höfðingja illra anda rekur hann út illu andana."

Uppskeran mikil

³⁵Jesús fór nú um allar borgir og þorp og kenndi í samkundum þeirra. Hann flutti fagnaðarerindið um ríkið og læknaði hvers kyns sjúkdóm og veikindi. ³⁶En er hann sá mannfjöldann, kenndi hann í brjósti um þá, því þeir voru hrjáðir og umkomulausir eins og sauðir, er engan hirði hafa. ³⁷Þá sagði hann við lærisveina sína: "Uppskeran er mikil, en verkamenn fáir. ³⁸Biðjið því herra uppskerunnar að senda verkamenn til uppskeru sinnar."

Postular sendir

10
¹Og hann kallaði til sín lærisveina sína tólf og gaf þeim vald yfir óhreinum öndum, að þeir gætu rekið þá út og læknað hvers kyns sjúkdóm og veikindi. ²Nöfn postulanna tólf eru þessi: Fyrstur Símon, sem kallast Pétur, og Andrés bróðir hans, þá Jakob Sebedeusson og Jóhannes bróðir hans, ³Filippus og Bartólómeus, Tómas og Matteus tollheimtumaður, Jakob Alfeusson og Taddeus, ⁴Símon vandlætari og Júdas Ískaríot, sá er sveik hann.

Fyrirmæli

⁵Þessa tólf sendi Jesús út og mælti svo fyrir: "Haldið ekki til heiðinna manna og farið ekki í samverska borg. ⁶Farið heldur til týndra sauða af Ísraelsætt. ⁷Farið og prédikið: ,Himnaríki er í nánd.' ⁸Læknið sjúka, vekið upp dauða, hreinsið líkþráa, rekið út illa anda. Gefins hafið þér fengið, gefins skuluð þér láta í té. ⁹Takið ekki gull, silfur né eir í belti, ¹⁰eigi mal til ferðar eða tvo kyrtla og hvorki skó né staf. Verður er verkamaðurinn fæðis síns.

¹¹Hvar sem þér komið í borg eða þorp, spyrjist þá fyrir um, hver þar sé verðugur, og þar sé aðsetur yðar, uns þér leggið upp að nýju. ¹²Þegar þér komið í hús, þá árnið því góðs, ¹³og sé það verðugt, skal friður yðar koma yfir það, en sé það ekki verðugt, skal friður yðar aftur hverfa til yðar. ¹⁴Og taki einhver ekki við yður né hlýði á orð yðar, farið þá úr því húsi eða þeirri borg og hristið dustið af fótum yðar. ¹⁵Sannlega segi ég yður: Bærilegra mun landi Sódómu og Gómorru á dómsdegi en þeirri borg.

Varið yður

¹⁶Sjá, ég sendi yður eins og sauði meðal úlfa. Verið því kænir sem höggormar og falslausir sem dúfur. ¹⁷Varið yður á mönnunum. Þeir munu draga yður fyrir dómstóla og húðstrýkja yður í samkundum sínum. ¹⁸Þér munuð leiddir fyrir landshöfðingja og konunga mín vegna þeim og heiðingjunum til vitnisburðar. ¹⁹En þá er menn draga yður fyrir rétt, skuluð þér ekki hafa áhyggjur af því, hvernig eða hvað þér eigið að tala. Yður verður gefið á sömu stundu, hvað segja skal. ²⁰Þér eruð ekki þeir sem tala, heldur andi föður yðar, hann talar í yður.

²¹Bróðir mun selja bróður í dauða og faðir barn sitt. Börn munu rísa gegn foreldrum og valda þeim dauða. ²²Og þér munuð hataðir af öllum vegna nafns míns. En sá sem staðfastur er allt til enda, mun hólpinn verða. ²³Þegar þeir ofsækja yður í einni borg, þá flýið í aðra. Sannlega segi ég yður: Þér munuð ekki hafa náð til allra borga Ísraels, áður en Mannssonurinn kemur.

²⁴Ekki er lærisveinn meistaranum fremri né þjónn herra sínum. ²⁵Nægja má lærisveini að vera sem meistari hans og þjóni sem herra hans. Fyrst þeir kölluðu húsföðurinn Beelsebúl, hvað kalla þeir þá heimamenn hans?

Hvern ber að hræðast?

²⁶Óttist þá því eigi. Ekkert er hulið, sem eigi verður opinbert, né leynt, er eigi verður kunnugt. ²⁷Það sem ég segi yður í myrkri, skuluð þér tala í birtu, og það sem þér heyrið hvíslað í eyra, skuluð þér kunngjöra á þökum uppi. ²⁸Hræðist ekki þá, sem líkamann deyða, en fá ekki deytt sálina. Hræðist heldur þann, sem megnar að tortíma bæði sálu og líkama í helvíti. ²⁹Eru ekki tveir spörvar seldir fyrir smápening? Og ekki fellur einn þeirra til jarðar án vitundar föður yðar. ³⁰Á yður eru jafnvel höfuðhárin öll talin. ³¹Verið því óhræddir, þér eruð meira verðir en margir spörvar.

Að kannast við Krist

³²Hvern þann sem kannast við mig fyrir mönnum, mun og ég við kannast fyrir föður mínum á himnum. ³³En þeim sem afneitar mér fyrir mönnum, mun og ég afneita fyrir föður mínum á himnum.

Barátta

³⁴Ætlið ekki, að ég sé kominn að færa frið á jörð. Ég kom ekki að færa frið, heldur sverð. ³⁵Ég er kominn að gjöra ,son andvígan föður sínum, dóttur móður sinni og tengdadóttur tengdamóður sinni. ³⁶Og heimamenn manns verða óvinir hans.'

³⁷Sá sem ann föður eða móður meir en mér, er mín ekki verður, og sá sem ann syni eða dóttur meir en mér, er mín ekki verður. ³⁸Hver sem tekur ekki sinn kross og fylgir mér, er mín ekki verður. ³⁹Sá sem ætlar að finna líf sitt, týnir því, og sá sem týnir lífi sínu mín vegna, finnur það.

Laun

⁴⁰Sá sem tekur við yður, tekur við mér, og sá sem tekur við mér, tekur við þeim, er sendi mig. ⁴¹Sá sem tekur við spámanni, vegna þess að hann er spámaður, mun fá spámanns laun, og sá sem tekur við réttlátum manni, vegna þess að hann er réttlátur, mun fá laun réttláts manns. ⁴²Og hver sem gefur einum þessara smælingja svaladrykk vegna þess eins, að hann er lærisveinn, sannlega segi ég yður, hann mun alls ekki missa af launum sínum."

Sá sem koma skal

11
¹Þá er Jesús hafði mælt svo fyrir við lærisveina sína tólf, hélt hann þaðan að kenna og prédika í borgum þeirra.

²Jóhannes heyrði í fangelsinu um verk Krists. Þá sendi hann honum orð með lærisveinum sínum og spurði: ³"Ert þú sá, sem koma skal, eða eigum vér að vænta annars?"

⁴Jesús svaraði þeim: "Farið og kunngjörið Jóhannesi það, sem þér heyrið og sjáið: ⁵Blindir fá sýn og haltir ganga, líkþráir hreinsast og daufir heyra, dauðir rísa upp, og fátækum er flutt fagnaðarerindi. ⁶Og sæll er sá, sem hneykslast ekki á mér."

Meira en spámaður

⁷Þegar þeir voru farnir, tók Jesús að tala til mannfjöldans um Jóhannes: "Hvað fóruð þér að sjá í óbyggðum? Reyr af vindi skekinn? ⁸Hvað fóruð þér að sjá? Prúðbúinn mann? Nei, prúðbúna menn er að finna í sölum konunga. ⁹Til hvers fóruð þér? Að sjá spámann? Já, segi ég yður, og það meira en spámann. ¹⁰Hann er sá, sem um er ritað:

Sjá, ég sendi sendiboða minn á undan þér,

er greiða mun veg þinn fyrir þér.

¹¹Sannlega segi ég yður: Enginn er sá af konu fæddur, sem meiri sé en Jóhannes skírari. En hinn minnsti í himnaríki er honum meiri. ¹²Frá dögum Jóhannesar skírara og til þessa er ríki himnanna ofríki beitt, og ofríkismenn vilja hremma það. ¹³Spámennirnir allir og lögmálið, allt fram að Jóhannesi, sögðu fyrir um þetta. ¹⁴Og ef þér viljið við því taka, þá er hann Elía sá, sem koma skyldi. ¹⁵Hver sem eyru hefur, hann heyri.

¹⁶Við hvað á ég að líkja þessari kynslóð? Lík er hún börnum, sem á torgum sitja og kallast á: ¹⁷,Vér lékum fyrir yður á flautu og ekki vilduð þér dansa. Vér sungum yður sorgarljóð, og ekki vilduð þér syrgja.' ¹⁸Jóhannes kom, át hvorki né drakk, og menn segja: ,Hann hefur illan anda.' ¹⁹Mannssonurinn kom, át og drakk, og menn segja: ,Hann er mathákur og vínsvelgur, vinur tollheimtumanna og bersyndugra!' En spekin sannast af verkum sínum."

Dómsorð

²⁰Þá tók hann að ávíta borgirnar, þar sem hann hafði gjört flest kraftaverk sín, fyrir að hafa ekki gjört iðrun. ²¹"Vei þér, Korasín! Vei þér, Betsaída! Ef gjörst hefðu í Týrus og Sídon kraftaverkin, sem gjörðust í ykkur, hefðu þær löngu iðrast í sekk og ösku. ²²En ég segi ykkur: Týrus og Sídon mun bærilegra á dómsdegi en ykkur. ²³Og þú Kapernaum. Verður þú hafin til himins? Nei, til heljar mun þér steypt verða. Ef gjörst hefðu í Sódómu kraftaverkin, sem gjörðust í þér, þá stæði hún enn í dag. ²⁴En ég segi yður: Landi Sódómu mun bærilegra á dómsdegi en þér."

Komið til mín

²⁵Á þeim tíma tók Jesús svo til orða: "Ég vegsama þig, faðir, herra himins og jarðar, að þú hefur hulið þetta spekingum og hyggindamönnum, en opinberað það smælingjum. ²⁶Já, faðir, svo var þér þóknanlegt.

²⁷Allt er mér falið af föður mínum, og enginn þekkir soninn nema faðirinn, né þekkir nokkur föðurinn nema sonurinn og sá er sonurinn vill opinbera hann.

²⁸Komið til mín, allir þér sem erfiði hafið og þungar byrðar, og ég mun veita yður hvíld. ²⁹Takið á yður mitt ok og lærið af mér, því að ég er hógvær og af hjarta lítillátur, og þá munuð þér finna hvíld sálum yðar. ³⁰Því að mitt ok er ljúft og byrði mín létt."

Herra hvíldardagsins

12
¹Um þessar mundir fór Jesús um sáðlönd á hvíldardegi. Lærisveinar hans kenndu hungurs og tóku að tína kornöx og eta. ²Þegar farísear sáu það, sögðu þeir við hann: "Lít á, lærisveinar þínir gjöra það, sem ekki er leyft að gjöra á hvíldardegi."

³Hann svaraði þeim: "Hafið þér eigi lesið, hvað Davíð gjörði, þegar hann hungraði og menn hans? ⁴Hann fór inn í Guðs hús, og þeir átu skoðunarbrauðin, sem hvorki hann né menn hans og engir nema prestarnir máttu eta. ⁵Eða hafið þér ekki lesið í lögmálinu, að prestar vanhelga hvíldardaginn í musterinu á hvíldardögum, og eru þó án saka? ⁶En ég segi yður: Hér er meira en musterið. ⁷Ef þér hefðuð skilið, hvað felst í orðunum: ,Miskunnsemi vil ég, ekki fórnir,' munduð þér ekki hafa sakfellt saklausa menn. ⁸Því að Mannssonurinn er herra hvíldardagsins."

Með visna hönd

⁹Hann fór þaðan og kom í samkundu þeirra. ¹⁰Þar var maður með visna hönd. Og þeir spurðu Jesú: "Er leyfilegt að lækna á hvíldardegi?" Þeir hugðust kæra hann.

¹¹Hann svarar þeim: "Nú á einhver yðar eina sauðkind, og hún fellur í gryfju á hvíldardegi. Mundi hann ekki taka hana og draga upp úr? ¹²Hve miklu er þó maðurinn sauðkindinni fremri! Það er því leyfilegt að gjöra góðverk á hvíldardegi." ¹³Síðan segir hann við manninn: "Réttu fram hönd þína."

Hann rétti fram höndina, og hún varð heil sem hin. ¹⁴Þá gengu farísearnir út og tóku saman ráð sín gegn honum, hvernig þeir gætu náð lífi hans.

Sjá þjón minn

¹⁵Þegar Jesús varð þess vís, fór hann þaðan. Margir fylgdu honum, og alla læknaði hann. ¹⁶En hann lagði ríkt á við þá, að þeir gjörðu hann eigi kunnan. ¹⁷Þannig rættist það, sem sagt er fyrir munn Jesaja spámanns:

¹⁸ Sjá þjón minn, sem ég hef útvalið,

minn elskaða, sem sál mín hefur þóknun á.

Ég mun láta anda minn koma yfir hann,

og hann mun boða þjóðunum rétt.

¹⁹ Eigi mun hann þrátta né hrópa,

og eigi mun raust hans heyrast á strætum.

²⁰ Brákaðan reyr brýtur hann ekki,

og rjúkandi hörkveik mun hann ekki slökkva,

uns hann hefur leitt réttinn til sigurs.

²¹ Á nafn hans munu þjóðirnar vona.

Guðs ríki komið

²²Þá var færður til hans maður haldinn illum anda, blindur og mállaus. Hann læknaði hann, svo að hinn dumbi gat talað og séð. ²³Allt fólkið varð furðu lostið og sagði: "Hann er þó ekki sonur Davíðs?"

²⁴Þegar farísear heyrðu það, sögðu þeir: "Þessi rekur ekki út illa anda nema með fulltingi Beelsebúls, höfðingja illra anda."

²⁵En Jesús vissi hugsanir þeirra og sagði við þá: "Hvert það ríki, sem er sjálfu sér sundurþykkt, leggst í auðn, og hver sú borg eða heimili, sem er sjálfu sér sundurþykkt, fær ekki staðist. ²⁶Ef Satan rekur Satan út, er hann sjálfum sér sundurþykkur. Hvernig fær ríki hans þá staðist? ²⁷Og ef ég rek illu andana út með fulltingi Beelsebúls, með hverju reka þá yðar menn þá út? Því skulu þeir vera dómarar yðar. ²⁸En ef ég rek illu andana út með Guðs anda, þá er Guðs ríki þegar yfir yður komið.

²⁹Eða hvernig fær nokkur brotist inn í hús hins sterka og rænt föngum hans, nema hann bindi áður hinn sterka, þá getur hann rænt hús hans.

³⁰Hver sem er ekki með mér, er á móti mér, og hver sem safnar ekki saman með mér, hann sundurdreifir. ³¹Þess vegna segi ég yður: Hver synd og guðlöstun verður mönnum fyrirgefin, en guðlast gegn andanum verður ekki fyrirgefið. ³²Hverjum sem mælir gegn Mannssyninum, verður það fyrirgefið, en þeim sem mælir gegn heilögum anda, verður ekki fyrirgefið, hvorki í þessum heimi né í hinum komanda.

Af ávexti þekkist tréð

³³Annaðhvort er tréð gott og ávöxturinn góður eða tréð vont og ávöxturinn vondur. Því af ávextinum þekkist tréð. ³⁴Þér nöðru kyn, hvernig getið þér, sem eruð vondir, talað gott? Af gnægð hjartans mælir munnurinn. ³⁵Góður maður ber gott fram úr góðum sjóði, en vondur maður ber vont fram úr vondum sjóði.

³⁶En ég segi yður: Hvert ónytjuorð, sem menn mæla, munu þeir verða að svara fyrir á dómsdegi. ³⁷Því af orðum þínum muntu sýknaður, og af orðum þínum muntu sakfelldur verða."

Tákn

³⁸Þá sögðu nokkrir fræðimenn og farísear við hann: "Meistari, vér viljum sjá þig gjöra tákn."

³⁹Hann svaraði þeim: "Vond og ótrú kynslóð heimtar tákn, en eigi verður henni annað tákn gefið en tákn Jónasar spámanns. ⁴⁰Jónas var í kviði stórhvelisins þrjá daga og þrjár nætur, og eins mun Mannssonurinn vera þrjá daga og þrjár nætur í skauti jarðar. ⁴¹Nínívemenn munu koma fram í dóminum ásamt kynslóð þessari og sakfella hana, því að þeir gjörðu iðrun við prédikun Jónasar, og hér er meira en Jónas. ⁴²Drottning Suðurlanda mun rísa upp í dóminum ásamt þessari kynslóð og sakfella hana, því að hún kom frá endimörkum jarðar að heyra speki Salómons, og hér er meira en Salómon.

Verri en áður

⁴³Þegar óhreinn andi fer út af manni, reikar hann um eyðihrjóstur og leitar hælis, en finnur ekki. ⁴⁴Þá segir hann: ,Ég vil hverfa aftur í hús mitt, þaðan sem ég fór.' Og er hann kemur og finnur það tómt, sópað og prýtt, ⁴⁵fer hann og tekur með sér sjö aðra anda sér verri, og þeir fara inn og setjast þar að, og verður svo hlutur þess manns verri eftir en áður. Eins mun fara fyrir þessari vondu kynslóð."

Móðir og bræður

⁴⁶Meðan hann var enn að tala við fólkið kom móðir hans og bræður. Þau stóðu úti og vildu tala við hann. ⁴⁷Einhver sagði við hann: "Móðir þín og bræður standa hér úti og vilja tala við þig."

⁴⁸Jesús svaraði þeim, er við hann mælti: "Hver er móðir mín, og hverjir eru bræður mínir?" ⁴⁹Og hann rétti út höndina yfir lærisveina sína og sagði: "Hér er móðir mín og bræður mínir. ⁵⁰Hver sem gjörir vilja föður míns, sem er á himnum, sá er bróðir minn, systir og móðir."

Sæði sáð

13
¹Sama dag gekk Jesús að heiman og settist við vatnið. ²Svo mikill mannfjöldi safnaðist að honum, að hann varð að stíga í bát og sitja þar. En allt fólkið stóð á ströndinni. ³Hann talaði margt til þeirra í dæmisögum.

Hann sagði: "Sáðmaður gekk út að sá, ⁴og þá er hann sáði, féll sumt hjá götunni, og fuglar komu og átu það upp. ⁵Sumt féll í grýtta jörð, þar sem var lítill jarðvegur, og það rann skjótt upp, því það hafði ekki djúpa jörð. ⁶Þegar sól hækkaði, visnaði það, og sökum þess að það hafði ekki rætur, skrælnaði það. ⁷Sumt féll meðal þyrna, og þyrnarnir uxu og kæfðu það. ⁸En sumt féll í góða jörð og bar ávöxt, sumt hundraðfaldan, sumt sextugfaldan og sumt þrítugfaldan.

⁹Hver sem eyru hefur, hann heyri."

Hvers vegna í dæmisögum?

¹⁰Þá komu lærisveinarnir til hans og spurðu: "Hvers vegna talar þú til þeirra í dæmisögum?"

¹¹Hann svaraði: "Yður er gefið að þekkja leynda dóma himnaríkis, hinum er það ekki gefið. ¹²Því að þeim, sem hefur, mun gefið verða, og hann mun hafa gnægð, en frá þeim, sem eigi hefur, mun tekið verða jafnvel það, sem hann hefur. ¹³Þess vegna tala ég til þeirra í dæmisögum, að sjáandi sjá þeir ekki og heyrandi heyra þeir ekki né skilja. ¹⁴Á þeim rætist spádómur Jesaja:

Með eyrum munuð þér heyra og alls ekki skilja,

og sjáandi munuð þér horfa og ekkert sjá.

¹⁵Því að hjarta lýðs þessa er sljótt orðið,

og illa heyra þeir með eyrum sínum,

og augunum hafa þeir lokað,

svo að þeir sjái ekki með augunum

né heyri með eyrunum

og skilji með hjartanu og snúi sér,

og ég lækni þá.

¹⁶En sæl eru augu yðar, að þau sjá, og eyru yðar, að þau heyra. ¹⁷Sannlega segi ég yður: Margir spámenn og réttlátir þráðu að sjá það, sem þér sjáið, en sáu það ekki, og heyra það, sem þér heyrið, en heyrðu það ekki.

Merking dæmisögunnar

¹⁸Heyrið þá hvað dæmisagan um sáðmanninn merkir: ¹⁹Þegar einhver heyrir orðið um ríkið og skilur ekki, þá kemur hinn vondi og rænir því, sem sáð var í hjarta hans. Það sem sáð var við götuna, merkir þetta. ²⁰Það sem sáð var í grýtta jörð, merkir þann, sem tekur orðinu með fögnuði, um leið og hann heyrir það, ²¹en hefur enga rótfestu. Hann er hvikull, og er þrenging verður eða ofsókn vegna orðsins, bregst hann þegar. ²²Það er sáð var meðal þyrna, merkir þann, sem heyrir orðið, en áhyggjur heimsins og tál auðæfanna kefja orðið, svo það ber engan ávöxt. ²³En það er sáð var í góða jörð, merkir þann, sem heyrir orðið og skilur það. Hann er sá, sem ber ávöxt og gefur af sér hundraðfalt, sextugfalt eða þrítugfalt."

Illgresi sáð

²⁴Aðra dæmisögu sagði hann þeim: "Líkt er um himnaríki og mann, er sáði góðu sæði í akur sinn. ²⁵En er menn voru í svefni, kom óvinur hans, sáði illgresi meðal hveitisins og fór síðan. ²⁶Þegar sæðið spratt upp og tók að bera ávöxt, kom illgresið og í ljós. ²⁷Þá komu þjónar húsbóndans til hans og sögðu við hann: ,Herra, sáðir þú ekki góðu sæði í akur þinn? Hvaðan kemur illgresið?' ²⁸Hann svaraði þeim: ,Þetta hefur einhver óvinur gjört.' Þjónarnir sögðu við hann: ,Viltu, að vér förum og tínum það?' ²⁹Hann sagði: ,Nei, með því að tína illgresið, gætuð þér slitið upp hveitið um leið. ³⁰Látið hvort tveggja vaxa saman fram að kornskurði. Þegar komin er kornskurðartíð, mun ég segja við kornskurðarmenn: Safnið fyrst illgresinu og bindið í bundin til að brenna því, en hirðið hveitið í hlöðu mína.'"

Líkt mustarðskorni

³¹Aðra dæmisögu sagði hann þeim: "Líkt er himnaríki mustarðskorni, sem maður tók og sáði í akur sinn. ³²Smæst er það allra sáðkorna, en nær það vex, er það öllum jurtum meira, það verður tré, og fuglar himins koma og hreiðra sig í greinum þess."

Líkt súrdeigi

³³Aðra dæmisögu sagði hann þeim: "Líkt er himnaríki súrdeigi, er kona tók og fól í þrem mælum mjöls, uns það sýrðist allt."

³⁴Þetta allt talaði Jesús í dæmisögum til fólksins, og án dæmisagna talaði hann ekki til þeirra. ³⁵Það átti að rætast, sem sagt er fyrir munn spámannsins: Ég mun opna munn minn í dæmisögum, mæla fram það, sem hulið var frá grundvöllun heims.

Jesús skýrir

³⁶Þá skildi hann við mannfjöldann og fór inn. Lærisveinar hans komu til hans og sögðu: "Skýrðu fyrir oss dæmisöguna um illgresið á akrinum."

³⁷Hann mælti: "Sá er sáir góða sæðinu, er Mannssonurinn, ³⁸akurinn er heimurinn, góða sæðið merkir börn ríkisins, en illgresið börn hins vonda. ³⁹Óvinurinn, sem sáði því, er djöfullinn. Kornskurðurinn er endir veraldar og kornskurðarmennirnir englar. ⁴⁰Eins og illgresinu er safnað og brennt í eldi, þannig verður við endi veraldar. ⁴¹Mannssonurinn mun senda engla sína, og þeir munu safna úr ríki hans öllum, sem hneykslunum valda og ranglæti fremja, ⁴²og kasta þeim í eldsofninn. Þar verður grátur og gnístran tanna. ⁴³Þá munu réttlátir skína sem sól í ríki föður þeirra.

Hver sem eyru hefur, hann heyri.

Fjársjóður, perla, net

⁴⁴Líkt er himnaríki fjársjóði, sem fólginn var í jörðu og maður fann og leyndi. Í fögnuði sínum fór hann, seldi allar eigur sínar og keypti akur þann.

⁴⁵Enn er himnaríki líkt kaupmanni, sem leitaði að fögrum perlum. ⁴⁶Og er hann fann eina dýrmæta perlu, fór hann, seldi allt, sem hann átti, og keypti hana.

⁴⁷Enn er himnaríki líkt neti, sem lagt er í sjó og safnar alls kyns fiski. ⁴⁸Þegar það er fullt, draga menn það á land, setjast við og safna þeim góðu í ker, en kasta þeim óætu burt. ⁴⁹Svo mun verða, þegar veröld endar: Englarnir munu fara til, skilja vonda menn frá réttlátum ⁵⁰og kasta þeim í eldsofninn. Þar verður grátur og gnístran tanna.

⁵¹Hafið þér skilið allt þetta?"

"Já," svöruðu þeir.

⁵²Hann sagði við þá: "Þannig er sérhver fræðimaður, sem orðinn er lærisveinn himnaríkis, líkur húsföður, sem ber fram nýtt og gamalt úr forðabúri sínu."

Í Nasaret

⁵³Þegar Jesús hafði lokið þessum dæmisögum, hélt hann þaðan. ⁵⁴Hann kom í ættborg sína og tók að kenna þeim í samkundu þeirra. Þeir undruðust stórum og sögðu: "Hvaðan kemur honum þessi speki og kraftaverkin? ⁵⁵Er þetta ekki sonur smiðsins? Heitir ekki móðir hans María og bræður hans Jakob, Jósef, Símon og Júdas? ⁵⁶Og eru ekki systur hans allar hjá oss? Hvaðan kemur honum þá allt þetta?" ⁵⁷Og þeir hneyksluðust á honum.

En Jesús sagði við þá: "Hvergi er spámaður minna metinn en í landi sínu og með heimamönnum." ⁵⁸Og hann gjörði þar ekki mörg kraftaverk sökum vantrúar þeirra.

Jóhannes hálshöggvinn

14
¹Um þessar mundir spyr Heródes fjórðungsstjóri tíðindin af Jesú. ²Og hann segir við sveina sína: "Þetta er Jóhannes skírari, hann er risinn frá dauðum, þess vegna eru kraftarnir að verki í honum."

³En Heródes hafði látið taka Jóhannes höndum, fjötra hann og varpa í fangelsi vegna Heródíasar, konu Filippusar bróður síns, ⁴því Jóhannes hafði sagt við hann: "Þú mátt ekki eiga hana." ⁵Heródes vildi deyða hann, en óttaðist lýðinn, þar eð menn töldu hann vera spámann.

⁶En á afmælisdegi Heródesar dansaði dóttir Heródíasar dans frammi fyrir gestunum og hreif Heródes svo, ⁷að hann sór þess eið að veita henni hvað sem hún bæði um.

⁸Að undirlagi móður sinnar segir hún: "Gef mér hér á fati höfuð Jóhannesar skírara."

⁹Konungur varð hryggur við, en vegna eiðsins og gesta sinna bauð hann að veita henni þetta. ¹⁰Hann sendi í fangelsið og lét hálshöggva Jóhannes þar. ¹¹Höfuð hans var borið inn á fati og fengið stúlkunni, en hún færði móður sinni.

¹²Lærisveinar hans komu, tóku líkið og greftruðu, fóru síðan og sögðu Jesú.

Jesús mettar

¹³Þegar Jesús heyrði þetta, fór hann þaðan á báti á óbyggðan stað og vildi vera einn. En fólkið frétti það og fór gangandi á eftir honum úr borgunum. ¹⁴Þegar Jesús steig á land, sá hann þar mikinn mannfjölda, og hann kenndi í brjósti um þá og læknaði þá af þeim, er sjúkir voru.

¹⁵Um kvöldið komu lærisveinarnir að máli við hann og sögðu: "Hér er engin mannabyggð og dagur liðinn. Lát nú fólkið fara, að þeir geti náð til þorpanna og keypt sér vistir."

¹⁶Jesús svaraði þeim: "Ekki þurfa þeir að fara, gefið þeim sjálfir að eta."

¹⁷Þeir svara honum: "Vér höfum hér ekki nema fimm brauð og tvo fiska."

¹⁸Hann segir: "Færið mér það hingað." ¹⁹Og hann bauð fólkinu að setjast í grasið. Þá tók hann brauðin fimm og fiskana tvo, leit upp til himins, þakkaði Guði, braut brauðin og gaf lærisveinunum, en þeir fólkinu. ²⁰Og þeir neyttu allir og urðu mettir. Og þeir tóku saman brauðbitana, er af gengu, tólf körfur fullar. ²¹En þeir, sem neytt höfðu, voru um fimm þúsund karlmenn, auk kvenna og barna.

Það er ég

²²Tafarlaust knúði hann lærisveina sína að fara í bátinn og halda á undan sér yfir um, meðan hann sendi fólkið brott. ²³Og er hann hafði látið fólkið fara, gekk hann til fjalls að biðjast fyrir í einrúmi. Þegar kvöld var komið, var hann þar einn. ²⁴En báturinn var þegar kominn langt frá landi og lá undir áföllum, því að vindur var á móti.

²⁵En er langt var liðið nætur kom hann til þeirra, gangandi á vatninu. ²⁶Þegar lærisveinarnir sáu hann ganga á vatninu, varð þeim bilt við. Þeir sögðu: "Þetta er vofa," og æptu af hræðslu.

²⁷En Jesús mælti jafnskjótt til þeirra: "Verið hughraustir, það er ég, verið óhræddir."

²⁸Pétur svaraði honum: "Ef það ert þú, herra, þá bjóð mér að koma til þín á vatninu."

²⁹Jesús svaraði: "Kom þú!" Og Pétur sté úr bátnum og gekk á vatninu til hans. ³⁰En sem hann sá rokið, varð hann hræddur og tók að sökkva. Þá kallaði hann: "Herra, bjarga þú mér!"

³¹Jesús rétti þegar út höndina, tók í hann og sagði: "Þú trúlitli, hví efaðist þú?"

³²Þeir stigu í bátinn, og þá lægði vindinn. ³³En þeir sem í bátnum voru, tilbáðu hann og sögðu: "Sannarlega ert þú sonur Guðs."

Urðu alheilir

³⁴Þegar þeir höfðu náð yfir um, komu þeir að landi við Genesaret. ³⁵Fólkið á þeim stað þekkti hann og sendi boð um allt nágrennið, og menn færðu til hans alla þá, er sjúkir voru. ³⁶Þeir báðu hann að mega rétt snerta fald klæða hans, og allir, sem snertu hann, urðu alheilir.

Hið ytra og innra

15
¹Nú komu til Jesú farísear og fræðimenn frá Jerúsalem og sögðu: ²"Hvers vegna brjóta lærisveinar þínir erfikenning forfeðranna? Þeir taka ekki handlaugar, áður en þeir neyta matar."

³Hann svaraði þeim: "Hvers vegna brjótið þér sjálfir boðorð Guðs sakir erfikenningar yðar? ⁴Guð hefur sagt: ,Heiðra föður þinn og móður,' og: ,Hver sem formælir föður eða móður, skal dauða deyja.' ⁵En þér segið: Hver sem segir við föður sinn eða móður: ,Það sem þér hefði getað orðið til styrktar frá mér, er musterisfé,' ⁶hann á ekki að heiðra föður sinn [eða móður]. Þér ógildið orð Guðs með erfikenning yðar. ⁷Hræsnarar, sannspár var Jesaja um yður, er hann segir:

⁸ Lýður þessi heiðrar mig með vörunum,

en hjarta þeirra er langt frá mér.

⁹ Til einskis dýrka þeir mig,

er þeir kenna þá lærdóma, sem eru mannasetningar einar."

¹⁰Og hann kallaði til sín mannfjöldann og sagði: "Heyrið og skiljið. ¹¹Ekki saurgar það manninn, sem inn fer í munninn, hitt saurgar manninn, sem út fer af munni."

¹²Þá komu lærisveinar hans og sögðu við hann: "Veistu, að farísearnir hneyksluðust, þegar þeir heyrðu orð þín?"

¹³Hann svaraði: "Sérhver jurt, sem faðir minn himneskur hefur eigi gróðursett, mun upprætt verða. ¹⁴Látið þá eiga sig! Þeir eru blindir, leiðtogar blindra. Ef blindur leiðir blindan, falla báðir í gryfju."

¹⁵Þá sagði Pétur við hann: "Skýrðu fyrir oss líkinguna."

¹⁶Hann svaraði: "Eruð þér líka skilningslausir ennþá? ¹⁷Skiljið þér ekki, að allt sem inn kemur í munninn, fer í magann og lendir síðan í safnþrónni? ¹⁸En það sem út fer af munni, kemur frá hjartanu. Og slíkt saurgar manninn. ¹⁹Því að frá hjartanu koma illar hugsanir, manndráp, hórdómur, saurlifnaður, þjófnaður, ljúgvitni, lastmælgi. ²⁰Þetta er það, sem saurgar manninn. En að eta með óþvegnum höndum saurgar engan mann."

Kanversk kona

²¹Þaðan hélt Jesús til byggða Týrusar og Sídonar. ²²Þá kom kona nokkur kanversk úr þeim héruðum og kallaði: "Miskunna þú mér, herra, sonur Davíðs! Dóttir mín er mjög kvalin af illum anda."

²³En hann svaraði henni engu orði. Lærisveinar hans komu þá og báðu hann: "Láttu hana fara, hún eltir oss með hrópum."

²⁴Hann mælti: "Ég er ekki sendur nema til týndra sauða af Ísraelsætt."

²⁵Konan kom, laut honum og sagði: "Herra, hjálpa þú mér!"

²⁶Hann svaraði: "Ekki sæmir að taka brauð barnanna og kasta því fyrir hundana."

²⁷Hún sagði: "Satt er það, herra, þó eta hundarnir mola þá, sem falla af borðum húsbænda þeirra."

²⁸Þá mælti Jesús við hana: "Kona, mikil er trú þín. Verði þér sem þú vilt." Og dóttir hennar varð heil frá þeirri stundu.

Hópum saman

²⁹Þaðan fór Jesús og kom að Galíleuvatni. Og hann gekk upp á fjall og settist þar. ³⁰Menn komu til hans hópum saman og höfðu með sér halta menn og blinda, fatlaða, mállausa og marga aðra og lögðu þá fyrir fætur hans, og hann læknaði þá. ³¹Fólkið undraðist, þegar það sá mállausa mæla, fatlaða heila, halta ganga og blinda sjá. Og þeir lofuðu Guð Ísraels.

Urðu mettir

³²Jesús kallaði til sín lærisveina sína og sagði: "Ég kenni í brjósti um mannfjöldann. Þeir hafa nú hjá mér verið þrjá daga og hafa ekkert til matar. Ég vil ekki láta þá fara fastandi frá mér, þeir gætu örmagnast á leiðinni."

³³Lærisveinarnir sögðu: "Hvar fáum vér nóg brauð til að metta allt þetta fólk hér í óbyggðum?"

³⁴Jesús spyr: "Hve mörg brauð hafið þér?"

Þeir svara: "Sjö, og fáeina smáfiska."

³⁵Þá bauð hann fólkinu að setjast á jörðina, ³⁶tók brauðin sjö og fiskana, gjörði þakkir og braut þau og gaf lærisveinunum, en lærisveinarnir fólkinu. ³⁷Allir neyttu og urðu mettir. Síðan tóku þeir saman leifarnar, sjö körfur fullar. ³⁸En þeir, sem neytt höfðu, voru fjórar þúsundir karlmanna auk kvenna og barna.

³⁹Síðan lét hann fólkið fara, sté í bátinn og kom í Magadanbyggðir.

Vildu freista hans

16
¹Þá komu farísear og saddúkear, vildu freista hans og báðu hann að sýna sér tákn af himni. ²Hann svaraði þeim: "Að kvöldi segið þér: ,Það verður góðviðri, því að roði er á lofti.' ³Og að morgni: ,Illviðri í dag, himinninn er rauður og þungbúinn.' Útlit loftsins kunnið þér að ráða, en ekki tákn tímanna. ⁴Vond og ótrú kynslóð heimtar tákn, en eigi verður henni annað tákn gefið en tákn Jónasar."

Síðan skildi hann við þá og fór.

Varasamt súrdeig

⁵Þegar lærisveinarnir fóru yfir um vatnið, höfðu þeir gleymt að taka með sér brauð. ⁶Jesús sagði við þá: "Gætið yðar, varist súrdeig farísea og saddúkea."

⁷En þeir ræddu sín á milli, að þeir hefðu ekki tekið brauð.

⁸Jesús varð þess vís og sagði: "Hvað eruð þér að tala um það, trúlitlir menn, að þér hafið ekki brauð? ⁹Skynjið þér ekki enn? Minnist þér ekki brauðanna fimm handa fimm þúsundum og hve margar körfur þér tókuð saman? ¹⁰Eða brauðanna sjö handa fjórum þúsundum og hve margar körfur þér tókuð saman? ¹¹Hvernig má það vera, að þér skynjið ekki, að ég var ekki að tala um brauð við yður. Varist súrdeig farísea og saddúkea."

¹²Þá skildu þeir, að hann hafði ekki talað um að varast súrdeig í brauði, heldur kenningu farísea og saddúkea.

Játning Péturs

¹³Þegar Jesús kom í byggðir Sesareu Filippí, spurði hann lærisveina sína: "Hvern segja menn Mannssoninn vera?"

¹⁴Þeir svöruðu: "Sumir Jóhannes skírara, aðrir Elía og enn aðrir Jeremía eða einn af spámönnunum."

¹⁵Hann spyr: "En þér, hvern segið þér mig vera?"

¹⁶Símon Pétur svarar: "Þú ert Kristur, sonur hins lifanda Guðs."

¹⁷Þá segir Jesús við hann: "Sæll ert þú, Símon Jónasson! Hold og blóð hefur ekki opinberað þér þetta, heldur faðir minn á himnum. ¹⁸Og ég segi þér: Þú ert Pétur, kletturinn, og á þessum kletti mun ég byggja kirkju mína, og máttur heljar mun ekki á henni sigrast. ¹⁹Ég mun fá þér lykla himnaríkis, og hvað sem þú bindur á jörðu, mun bundið á himnum, og hvað sem þú leysir á jörðu, mun leyst á himnum."

²⁰Þá lagði hann ríkt á við lærisveinana að segja engum, að hann væri Kristur.

Dauði og upprisa

²¹Upp frá þessu tók Jesús að sýna lærisveinum sínum fram á, að hann ætti að fara til Jerúsalem, líða þar margt af hendi öldunga, æðstu presta og fræðimanna og verða líflátinn, en rísa upp á þriðja degi.

²²En Pétur tók hann á einmæli og fór að átelja hann: "Guð náði þig, herra, þetta má aldrei fyrir þig koma."

²³Jesús sneri sér við og mælti til Péturs: "Vík frá mér, Satan, þú ert mér til ásteytingar, þú hugsar ekki um það, sem Guðs er, heldur það, sem manna er."

²⁴Þá mælti Jesús við lærisveina sína: "Hver sem vill fylgja mér, afneiti sjálfum sér, taki kross sinn og fylgi mér. ²⁵Því að hver sem vill bjarga lífi sínu, mun týna því, og hver sem týnir lífi sínu mín vegna, mun finna það. ²⁶Hvað stoðar það manninn að eignast allan heiminn og fyrirgjöra sálu sinni? Eða hvað gæti maður látið til endurgjalds fyrir sálu sína? ²⁷Mannssonurinn mun koma í dýrð föður síns með englum sínum, og þá mun hann gjalda sérhverjum eftir breytni hans. ²⁸Sannlega segi ég yður: Nokkrir þeirra, sem hér standa, munu eigi dauða bíða, fyrr en þeir sjá Mannssoninn koma í ríki sínu."

Minn elskaði sonur

17
¹Eftir sex daga tekur Jesús með sér þá Pétur, Jakob og Jóhannes, bróður hans og fer með þá upp á hátt fjall, að þeir væru einir saman. ²Þar ummyndaðist hann fyrir augum þeirra, ásjóna hans skein sem sól, og klæði hans urðu björt eins og ljós. ³Og Móse og Elía birtust þeim, og voru þeir á tali við hann. ⁴Pétur tók til máls og sagði við Jesú: "Herra, gott er, að vér erum hér. Ef þú vilt, skal ég gjöra hér þrjár tjaldbúðir, þér eina, Móse eina og Elía eina."

⁵Meðan hann var enn að tala, skyggði yfir þá bjart ský, og rödd úr skýinu sagði: "Þessi er minn elskaði sonur, sem ég hef velþóknun á. Hlýðið á hann!"

⁶Þegar lærisveinarnir heyrðu þetta, féllu þeir fram á ásjónur sínar og hræddust mjög. ⁷Jesús gekk til þeirra, snart þá og mælti: "Rísið upp, og óttist ekki." ⁸En er þeir hófu upp augu sín, sáu þeir engan nema Jesú einan.

⁹Á leiðinni ofan fjallið bauð Jesús þeim og mælti: "Segið engum frá sýninni, fyrr en Mannssonurinn er risinn upp frá dauðum."

¹⁰Lærisveinarnir spurðu hann: "Hví segja fræðimennirnir, að Elía eigi fyrst að koma?"

¹¹Hann svaraði: "Víst kemur Elía og færir allt í lag. ¹²En ég segi yður: Elía er þegar kominn, og menn þekktu hann ekki, heldur gjörðu honum allt sem þeir vildu. Eins mun og Mannssonurinn píslir þola af hendi þeirra."

¹³Þá skildu lærisveinarnir, að hann hafði talað við þá um Jóhannes skírara.

Hjálpa þú

¹⁴Þegar þeir komu til fólksins, gekk til hans maður, féll á kné fyrir honum ¹⁵og sagði: "Herra, miskunna þú syni mínum. Hann er tunglsjúkur og illa haldinn. Oft fellur hann á eld og oft í vatn. ¹⁶Ég fór með hann til lærisveina þinna, en þeir gátu ekki læknað hann."

¹⁷Jesús svaraði: "Ó, þú vantrúa og rangsnúna kynslóð, hversu lengi á ég að vera hjá yður? Hversu lengi á ég að umbera yður? Færið hann hingað til mín." ¹⁸Og Jesús hastaði á hann og illi andinn fór úr honum. Og sveinninn varð heill frá þeirri stundu.

¹⁹Þá komu lærisveinarnir til Jesú og spurðu hann einslega: "Hvers vegna gátum vér ekki rekið hann út?"

²⁰Hann svaraði þeim: "Vegna þess að yður skortir trú. Sannlega segi ég yður: Ef þér hafið trú eins og mustarðskorn, getið þér sagt við fjall þetta: Flyt þig héðan og þangað, og það mun flytja sig. Ekkert verður yður um megn. [²¹En þetta kyn verður eigi út rekið nema með bæn og föstu.]"

²²Þegar þeir voru saman í Galíleu, sagði Jesús við þá: "Mannssonurinn verður framseldur í manna hendur, ²³og þeir munu lífláta hann, en á þriðja degi mun hann upp rísa."

Þeir urðu mjög hryggir.

Musterisgjaldið

²⁴Þá er þeir komu til Kapernaum, gengu menn þeir, sem heimta inn musterisgjaldið, til Péturs og spurðu: "Geldur meistari yðar eigi musterisgjaldið?" ²⁵Hann kvað svo vera.

En er hann kom inn, tók Jesús fyrr til máls og mælti: "Hvað líst þér, Símon? Af hverjum heimta konungar jarðarinnar toll eða skatt? Af börnum sínum eða vandalausum?"

²⁶"Af vandalausum," sagði Pétur.

Jesús mælti: "Þá eru börnin frjáls. ²⁷En til þess vér hneykslum þá ekki, skaltu fara niður að vatni og renna öngli, taktu síðan fyrsta fiskinn, sem þú dregur, opna munn hans og muntu finna pening. Tak hann og greið þeim fyrir mig og þig."

Hver er mestur

18
¹Á þeirri stundu komu lærisveinarnir til Jesú og spurðu: "Hver er mestur í himnaríki?"

²Hann kallaði til sín lítið barn, setti það meðal þeirra ³og sagði: "Sannlega segi ég yður: Nema þér snúið við og verðið eins og börn, komist þér aldrei í himnaríki. ⁴Hver sem auðmýkir sjálfan sig eins og barn þetta, sá er mestur í himnaríki. ⁵Hver sem tekur við einu slíku barni í mínu nafni, tekur við mér.

Hverju skal til kosta

⁶En hverjum þeim, sem tælir til falls einn af þessum smælingjum, sem á mig trúa, væri betra að vera sökkt í sjávardjúp með mylnustein hengdan um háls. ⁷Vei heiminum vegna ginninga hans. Hjá ginningum verður eigi komist, en vei þeim manni, sem veldur.

⁸Ef hönd þín eða fótur tælir þig til falls, þá sníð hann af og kasta frá þér. Betra er þér handarvana eða höltum inn að ganga til lífsins en hafa báðar hendur og báða fætur og verða kastað í hinn eilífa eld. ⁹Og ef auga þitt tælir þig til falls, þá ríf það úr og kasta frá þér. Betra er þér eineygðum inn að ganga til lífsins en hafa bæði augu og verða kastað í eldsvítið.

Týndur, fundinn

¹⁰Varist að forsmá nokkurn þessara smælingja. Ég segi yður, að englar þeirra á himnum sjá jafnan auglit míns himneska föður. [¹¹Því að Mannssonurinn er kominn að frelsa hið týnda.]

¹²Hvað virðist yður? Ef einhver á hundrað sauði og einn þeirra villist frá, skilur hann ekki þá níutíu og níu eftir í fjallinu og fer að leita þess, sem villtur er? ¹³Og auðnist honum að finna hann, þá segi ég yður með sanni, að hann fagnar meir yfir honum en þeim níutíu og níu, sem villtust ekki frá. ¹⁴Þannig er það eigi vilji yðar himneska föður, að nokkur þessara smælingja glatist.

Ef bróðir þinn syndgar

¹⁵Ef bróðir þinn syndgar [gegn þér], skaltu fara og tala um fyrir honum, og sé það ykkar einna í milli. Láti hann sér segjast, hefur þú unnið bróður þinn. ¹⁶En láti hann sér ekki segjast, skaltu taka með þér einn eða tvo, að ,hvert orð sé staðfest með framburði tveggja eða þriggja vitna.' ¹⁷Ef hann skeytir þeim ekki, þá seg það söfnuðinum, og skeyti hann ekki söfnuðinum heldur, þá sé hann þér sem heiðingi eða tollheimtumaður.

¹⁸Sannlega segi ég yður: Hvað sem þér bindið á jörðu, mun bundið á himni, og hvað sem þér leysið á jörðu, mun leyst á himni.

¹⁹Enn segi ég yður: Hverja þá bæn, sem tveir yðar verða einhuga um á jörðu, mun faðir minn á himnum veita þeim. ²⁰Því að hvar sem tveir eða þrír eru saman komnir í mínu nafni, þar er ég mitt á meðal þeirra."

Hve oft?

²¹Þá gekk Pétur til hans og spurði: "Herra, hve oft á ég að fyrirgefa bróður mínum, ef hann misgjörir við mig? Svo sem sjö sinnum?"

²²Jesús svaraði: "Ekki segi ég þér sjö sinnum heldur sjötíu sinnum sjö.

²³Því að líkt er um himnaríki og konung, sem vildi láta þjóna sína gjöra skil. ²⁴Hann hóf reikningsskilin, og var færður til hans maður, er skuldaði tíu þúsund talentur. ²⁵Sá gat ekkert borgað, og bauð konungur þá, að hann skyldi seldur ásamt konu og börnum og öllu, sem hann átti, til lúkningar skuldinni. ²⁶Þá féll þjónninn til fóta honum og sagði: ,Haf biðlund við mig, og ég mun borga þér allt.' ²⁷Og herra þjónsins kenndi í brjósti um hann, lét hann lausan og gaf honum upp skuldina.

²⁸Þegar þjónn þessi kom út, hitti hann einn samþjón sinn, sem skuldaði honum hundrað denara. Hann greip hann, tók fyrir kverkar honum og sagði: ,Borga það, sem þú skuldar!' ²⁹Samþjónn hans féll þá til fóta honum og bað hann: ,Haf biðlund við mig, og ég mun borga þér.' ³⁰En hann vildi ekki, heldur fór og lét varpa honum í fangelsi, uns hann hefði borgað skuldina. ³¹Þegar samþjónar hans sáu, hvað orðið var, urðu þeir mjög hryggir og sögðu herra sínum allt, sem gjörst hafði. ³²Konungurinn kallar þá þjóninn fyrir sig og segir við hann: ,Illi þjónn, alla þessa skuld gaf ég þér upp, af því að þú baðst mig. ³³Bar þér þá ekki einnig að miskunna samþjóni þínum, eins og ég miskunnaði þér?' ³⁴Og konungur varð reiður og afhenti hann böðlunum, uns hann hefði goldið allt, sem hann skuldaði honum.

³⁵Þannig mun og faðir minn himneskur gjöra við yður, nema hver og einn yðar fyrirgefi af hjarta bróður sínum."

Það sem Guð hefur tengt

19
¹Þegar Jesús hafði mælt þessum orðum, fór hann úr Galíleu og hélt til byggða Júdeu handan Jórdanar. ²Fjöldi manna fylgdi honum, og þar læknaði hann þá.

³Þá komu til hans farísear og vildu freista hans. Þeir spurðu: "Leyfist manni að skilja við konu sína fyrir hvaða sök sem er?"

⁴Hann svaraði: "Hafið þér eigi lesið, að skaparinn gjörði þau frá upphafi karl og konu ⁵og sagði: ,Fyrir því skal maður yfirgefa föður og móður og bindast konu sinni, og þau tvö skulu verða einn maður.' ⁶Þannig eru þau ekki framar tvö, heldur einn maður. Það sem Guð hefur tengt saman, má maður eigi sundur skilja."

⁷Þeir segja við hann: "Hvers vegna bauð þá Móse að gefa konu skilnaðarbréf og skilja svo við hana?"

⁸Hann svarar: "Vegna harðúðar hjartna yðar leyfði Móse yður að skilja við konur yðar, en frá upphafi var þetta eigi þannig. ⁹Ég segi yður: Sá sem skilur við konu sína nema sakir hórdóms og kvænist annarri, drýgir hór."

¹⁰Þá sögðu lærisveinar hans: "Fyrst svo er háttað stöðu karls gagnvart konu, þá er ekki vænlegt að kvænast."

¹¹Hann svaraði þeim: "Þetta er ekki á allra færi, heldur þeirra einna, sem það er gefið. ¹²Sumir eru vanhæfir til hjúskapar frá móðurlífi, sumir eru vanhæfir gjörðir af manna völdum, sumir hafa sjálfir gjört sig vanhæfa vegna himnaríkis. Sá höndli, sem höndlað fær."

Leyfið börnunum

¹³Þá færðu menn til hans börn, að hann legði hendur yfir þau og bæði fyrir þeim, en lærisveinar hans átöldu þá. ¹⁴En Jesús sagði: "Leyfið börnunum að koma til mín, varnið þeim eigi, því að slíkra er himnaríki."

¹⁵Og hann lagði hendur yfir þau og fór þaðan.

Að öðlast eilíft líf

¹⁶Þá kom til hans maður og spurði: "Meistari, hvað gott á ég að gjöra til þess að öðlast eilíft líf?"

¹⁷Jesús sagði við hann: "Hví spyr þú mig um hið góða? Einn er sá hinn góði. Ef þú vilt inn ganga til lífsins, þá haltu boðorðin."

¹⁸Hann spurði: "Hver?"

Jesús sagði: "Þú skalt ekki morð fremja, þú skalt ekki drýgja hór, þú skalt ekki stela, þú skalt ekki bera ljúgvitni, ¹⁹heiðra föður þinn og móður, og þú skalt elska náunga þinn eins og sjálfan þig."

²⁰Þá sagði ungi maðurinn: "Alls þessa hef ég gætt. Hvers er mér enn vant?"

²¹Jesús sagði við hann: "Ef þú vilt vera fullkominn, skaltu fara, selja eigur þínar og gefa fátækum, og munt þú fjársjóð eiga á himnum. Kom síðan, og fylg mér."

²²Þegar ungi maðurinn heyrði þessi orð, fór hann brott hryggur, enda átti hann miklar eignir.

²³En Jesús sagði við lærisveina sína: "Sannlega segi ég yður: Torvelt verður auðmanni inn að ganga í himnaríki. ²⁴Enn segi ég: Auðveldara er úlfalda að fara gegnum nálarauga en auðmanni að komast inn í Guðs ríki."

²⁵Þegar lærisveinarnir heyrðu þetta, urðu þeir steini lostnir og sögðu: "Hver getur þá orðið hólpinn?"

²⁶Jesús horfði á þá og sagði: "Fyrir mönnum eru engin ráð til þessa, en Guð megnar allt."

²⁷Þá sagði Pétur við hann: "Vér yfirgáfum allt og fylgdum þér. Hvað munum vér hljóta?"

²⁸Jesús sagði við þá: "Sannlega segi ég yður: Þegar allt er orðið endurfætt og Mannssonurinn situr í dýrðarhásæti sínu, munuð þér, sem fylgið mér, einnig sitja í tólf hásætum og dæma tólf ættkvíslir Ísraels. ²⁹Og hver sem hefur yfirgefið heimili, bræður eða systur, föður eða móður, börn eða akra sakir nafns míns, mun fá margfalt aftur og öðlast eilíft líf. ³⁰En margir hinir fyrstu munu verða síðastir og hinir síðustu fyrstir.

Í víngarði

20
¹Líkt er um himnaríki og húsbónda einn, sem gekk út árla morguns að ráða verkamenn í víngarð sinn. ²Hann samdi við verkamennina um denar í daglaun og sendi þá í víngarð sinn. ³Síðan gekk hann út um dagmál og sá aðra menn standa á torginu iðjulausa. ⁴Hann sagði við þá: ,Farið þér einnig í víngarðinn, og ég mun greiða yður sanngjörn laun.' ⁵Þeir fóru. Aftur gekk hann út um hádegi og nón og gjörði sem fyrr. ⁶Og síðdegis fór hann enn út og sá menn standa þar. Hann spyr þá: ,Hví hímið þér hér iðjulausir allan daginn?' ⁷Þeir svara: ,Enginn hefur ráðið oss.' Hann segir við þá: ,Farið þér einnig í víngarðinn.'

⁸Þegar kvöld var komið, sagði eigandi víngarðsins við verkstjóra sinn: ,Kalla þú á verkamennina og greið þeim kaupið. Þú skalt byrja á þeim síðustu og enda á þeim fyrstu.' ⁹Nú komu þeir, sem ráðnir voru síðdegis, og fengu hver sinn denar. ¹⁰Þegar þeir fyrstu komu, bjuggust þeir við að fá meira, en fengu sinn denarinn hver. ¹¹Þeir tóku við honum og fóru að mögla gegn húsbónda sínum. ¹²Þeir sögðu: ,Þessir síðustu hafa unnið aðeins eina stund, og þú gjörir þá jafna oss, er höfum borið hita og þunga dagsins.'

¹³Hann sagði þá við einn þeirra: ,Vinur, ekki gjöri ég þér rangt til, sömdum við ekki um einn denar? ¹⁴Taktu þitt og farðu leiðar þinnar. Ég vil gjalda þessum síðasta eins og þér. ¹⁵Er ég ekki sjálfur fjár míns ráðandi? Eða sérðu ofsjónum yfir því, að ég er góðgjarn?'

¹⁶Þannig verða hinir síðustu fyrstir og hinir fyrstu síðastir."

Til Jerúsalem

¹⁷Jesús hélt nú upp til Jerúsalem, og á leiðinni tók hann þá tólf afsíðis og sagði við þá: ¹⁸"Nú förum vér upp til Jerúsalem. Þar verður Mannssonurinn framseldur æðstu prestum og fræðimönnum. Þeir munu dæma hann til dauða ¹⁹og framselja hann heiðingjum, að þeir hæði hann, húðstrýki og krossfesti. En á þriðja degi mun hann upp rísa."

Til að þjóna og gefa

²⁰Þá kom til hans móðir þeirra Sebedeussona með sonum sínum, laut honum og vildi biðja hann bónar.

²¹Hann spyr hana: "Hvað viltu?"

Hún segir: "Lát þú þessa tvo syni mína sitja þér við hlið í ríki þínu, annan til hægri handar þér og hinn til vinstri."

²²Jesús svarar: "Þið vitið ekki, hvers þið biðjið. Getið þið drukkið þann kaleik, sem ég á að drekka?"

Þeir segja við hann: "Það getum við."

²³Hann segir við þá: "Kaleik minn munuð þið drekka. En mitt er ekki að veita, hver situr mér til hægri handar eða vinstri. Það veitist þeim, sem það er fyrirbúið af föður mínum."

²⁴Þegar hinir tíu heyrðu þetta, gramdist þeim við bræðurna tvo.

²⁵En Jesús kallaði þá til sín og mælti: "Þér vitið, að þeir, sem ráða fyrir þjóðum, drottna yfir þeim, og höfðingjar láta menn kenna á valdi sínu. ²⁶En eigi sé svo meðal yðar, heldur sé sá, sem mikill vill verða meðal yðar, þjónn yðar. ²⁷Og sá er vill fremstur vera meðal yðar, sé þræll yðar, ²⁸eins og Mannssonurinn er ekki kominn til þess að láta þjóna sér, heldur til að þjóna og gefa líf sitt til lausnargjalds fyrir marga."

Snart augu þeirra

²⁹Þegar þeir fóru frá Jeríkó, fylgdi honum mikill mannfjöldi. ³⁰Tveir menn blindir sátu þar við veginn. Þegar þeir heyrðu, að þar færi Jesús, hrópuðu þeir: "Herra, miskunna þú okkur, sonur Davíðs!" ³¹Fólkið hastaði á þá, að þeir þegðu, en þeir hrópuðu því meir: "Herra, miskunna þú okkur, sonur Davíðs!"

³²Jesús nam staðar, kallaði á þá og sagði: "Hvað viljið þið að ég gjöri fyrir ykkur?"

³³Þeir mæltu: "Herra, lát augu okkar opnast."

³⁴Jesús kenndi í brjósti um þá og snart augu þeirra. Jafnskjótt fengu þeir sjónina og fylgdu honum.

Jesú fagnað

21
¹Þegar þeir nálguðust Jerúsalem og komu til Betfage við Olíufjallið, sendi Jesús tvo lærisveina ²og sagði við þá: "Farið í þorpið hér framundan ykkur, og jafnskjótt munuð þið finna ösnu bundna og fola hjá henni. Leysið þau og færið mér. ³Ef einhver hefur orð um, þá svarið: ,Herrann þarf þeirra við,' og mun hann jafnskjótt senda þau."

⁴Þetta varð, svo að rættist það, sem sagt er fyrir munn spámannsins:

⁵ Segið dótturinni Síon:

Sjá, konungur þinn kemur til þín,

hógvær er hann og ríður asna,

fola undan áburðargrip.

⁶Lærisveinarnir fóru og gjörðu sem Jesús hafði boðið þeim, ⁷komu með ösnuna og folann og lögðu á þau klæði sín, en hann steig á bak. ⁸Fjöldamargir breiddu klæði sín á veginn, en aðrir hjuggu lim af trjánum og stráðu á veginn. ⁹Og múgur sá, sem á undan fór og eftir fylgdi, hrópaði: "Hósanna syni Davíðs! Blessaður sé sá sem kemur, í nafni Drottins! Hósanna í hæstum hæðum!"

¹⁰Þegar hann kom inn í Jerúsalem, varð öll borgin í uppnámi, og menn spurðu: "Hver er hann?"

¹¹Fólkið svaraði: "Það er spámaðurinn Jesús frá Nasaret í Galíleu."

Hús mitt bænahús

¹²Þá gekk Jesús í helgidóminn og rak út alla, sem voru að selja þar og kaupa, hratt um borðum víxlaranna og stólum dúfnasalanna ¹³og mælti við þá: "Ritað er: ,Hús mitt á að vera bænahús,' en þér gjörið það að ræningjabæli."

¹⁴Blindir og haltir komu til hans í helgidóminum, og hann læknaði þá. ¹⁵Æðstu prestarnir og fræðimennirnir sáu dásemdarverkin, sem hann gjörði, og heyrðu börnin hrópa í helgidóminum: "Hósanna syni Davíðs!" Þeir urðu gramir við ¹⁶og sögðu við hann: "Heyrir þú, hvað þau segja?"

Jesús svaraði þeim: "Já, hafið þér aldrei lesið þetta: ,Af barna munni og brjóstmylkinga býrðu þér lof.'"

¹⁷Og hann fór frá þeim og úr borginni til Betaníu og hafði þar náttstað.

Fíkjutré við veginn

¹⁸Árla morguns hélt hann aftur til borgarinnar og kenndi hungurs. ¹⁹Hann sá fíkjutré eitt við veginn og gekk að því, en fann þar ekkert nema blöðin tóm. Hann segir við það: "Aldrei framar vaxi ávöxtur á þér að eilífu." En fíkjutréð visnaði þegar í stað.

²⁰Lærisveinarnir sáu þetta, undruðust og sögðu: "Hvernig gat fíkjutréð visnað svo fljótt?"

²¹Jesús svaraði þeim: "Sannlega segi ég yður: Ef þér eigið trú og efist ekki, getið þér ekki aðeins gjört slíkt sem fram kom við fíkjutréð. Þér gætuð enda sagt við fjall þetta: ,Lyft þér upp, og steyp þér í hafið,' og svo mundi fara. ²²Allt sem þér biðjið í bæn yðar, munuð þér öðlast, ef þér trúið."

Með hvaða valdi?

²³Hann gekk í helgidóminn. Þá komu æðstu prestarnir og öldungar lýðsins til hans, þar sem hann var að kenna, og spurðu: "Með hvaða valdi gjörir þú þetta? Hver gaf þér þetta vald?"

²⁴Jesús svaraði þeim: "Ég vil og leggja eina spurningu fyrir yður. Ef þér svarið mér, mun ég segja yður, með hvaða valdi ég gjöri þetta. ²⁵Hvaðan var skírn Jóhannesar? Frá himni eða frá mönnum?" Þeir ráðguðust hver við annan og sögðu: "Ef vér svörum: ,Frá himni,' spyr hann: ,Hví trúðuð þér honum þá ekki?' ²⁶Ef vér segjum: ,Frá mönnum,' megum vér óttast lýðinn, því að allir telja Jóhannes spámann." ²⁷Og þeir svöruðu Jesú: "Vér vitum það ekki."

Hann sagði við þá: "Ég segi yður þá ekki heldur, með hvaða valdi ég gjöri þetta.

Tveir synir

²⁸Hvað virðist yður? Maður nokkur átti tvo sonu. Hann gekk til hins fyrra og sagði: ,Sonur minn, far þú og vinn í dag í víngarði mínum.' ²⁹Hann svaraði: ,Það vil ég ekki.' En eftir á sá hann sig um hönd og fór. ³⁰Þá gekk hann til hins síðara og mælti á sömu leið. Hann svaraði: ,Já, herra,' en fór hvergi. ³¹Hvor þeirra tveggja gjörði vilja föðurins?"

Þeir svara: "Sá fyrri."

Þá mælti Jesús: "Sannlega segi ég yður: Tollheimtumenn og skækjur verða á undan yður inn í Guðs ríki. ³²Því að Jóhannes kom til yðar og vísaði veg réttlætis, og þér trúðuð honum ekki, en tollheimtumenn og skækjur trúðu honum. Það sáuð þér, en snerust samt ekki síðar og trúðuð honum.

Vondir vínyrkjar

³³Heyrið aðra dæmisögu: Landeigandi nokkur plantaði víngarð. Hann hlóð garð um hann, gróf fyrir vínþröng og reisti turn, seldi hann síðan vínyrkjum á leigu og fór úr landi. ³⁴Þegar ávaxtatíminn nálgaðist, sendi hann þjóna sína til vínyrkjanna að fá ávöxt sinn. ³⁵En vínyrkjarnir tóku þjóna hans, börðu einn, drápu annan og grýttu hinn þriðja. ³⁶Aftur sendi hann aðra þjóna, fleiri en þá fyrri, og eins fóru þeir með þá. ³⁷Síðast sendi hann til þeirra son sinn og sagði: "Þeir munu virða son minn. ³⁸Þegar vínyrkjarnir sáu soninn, sögðu þeir sín á milli: ,Þetta er erfinginn. Förum og drepum hann, og náum arfi hans.' ³⁹Og þeir tóku hann, köstuðu honum út fyrir víngarðinn og drápu hann.

⁴⁰Hvað mun nú eigandi víngarðsins gjöra við vínyrkja þessa, þegar hann kemur?"

⁴¹Þeir svara: "Þeim vondu mönnum mun hann vægðarlaust tortíma og selja víngarðinn öðrum vínyrkjum á leigu, sem gjalda honum ávöxtinn á réttum tíma."

⁴²Og Jesús segir við þá: "Hafið þér aldrei lesið í ritningunum:

Sá steinn, sem smiðirnir höfnuðu,

er orðinn hyrningarsteinn.

Þetta er verk Drottins,

og undursamlegt er það í augum vorum.

⁴³Þess vegna segi ég yður: Guðs ríki verður frá yður tekið og gefið þeirri þjóð, sem ber ávexti þess. [⁴⁴Sá sem fellur á þennan stein, mun sundur molast, og þann sem hann fellur á, mun hann sundur merja.]"

⁴⁵Þegar æðstu prestarnir og farísearnir heyrðu dæmisögur hans, skildu þeir, að hann átti við þá. ⁴⁶Þeir vildu taka hann höndum, en óttuðust fólkið, þar eð menn töldu hann vera spámann.

Boðið til brúðkaups

22
¹Þá tók Jesús enn að tala við þá í dæmisögum og mælti: ²"Líkt er um himnaríki og konung einn, sem gjörði brúðkaup sonar síns. ³Hann sendi þjóna sína að kalla til brúðkaupsins þá, sem boðnir voru, en þeir vildu ekki koma. ⁴Aftur sendi hann aðra þjóna og mælti: ,Segið þeim, sem boðnir voru: Veislu mína hef ég búið, uxum mínum og alifé er slátrað, og allt er tilbúið, komið í brúðkaupið.' ⁵En þeir skeyttu því ekki. Einn fór á akur sinn, annar til kaupskapar síns, ⁶en hinir tóku þjóna hans, misþyrmdu þeim og drápu.

⁷Konungur reiddist, sendi út her sinn og lét tortíma morðingjum þessum og brenna borg þeirra. ⁸Síðan segir hann við þjóna sína: ,Brúðkaupsveislan er tilbúin, en hinir boðnu voru ekki verðugir. ⁹Farið því út á vegamót, og bjóðið í brúðkaupið hverjum þeim sem þér finnið.' ¹⁰Þjónarnir fóru út á vegina og söfnuðu öllum, sem þeir fundu, vondum og góðum, svo að brúðkaupssalurinn varð alskipaður gestum.

¹¹Konungur gekk þá inn að sjá gestina og leit þar mann, sem var ekki búinn brúðkaupsklæðum. ¹²Hann segir við hann: ,Vinur, hvernig ert þú hér kominn og ert ekki í brúðkaupsklæðum?' Maðurinn gat engu svarað. ¹³Konungur sagði þá við þjóna sína: ,Bindið hann á höndum og fótum og varpið honum í ystu myrkur. Þar verður grátur og gnístran tanna.' ¹⁴Því að margir eru kallaðir, en fáir útvaldir."

Keisarinn og Guð

¹⁵Þá gengu farísearnir burt og tóku saman ráð sín, hvernig þeir gætu flækt hann í orðum. ¹⁶Þeir senda til hans lærisveina sína ásamt Heródesarsinnum, og þeir segja: "Meistari, vér vitum, að þú ert sannorður og kennir Guðs veg í sannleika, þú hirðir ekki um álit neins, enda gjörir þú þér engan mannamun. ¹⁷Seg oss því, hvað þér líst? Leyfist að gjalda keisaranum skatt eða ekki?"

¹⁸Jesús þekkti illsku þeirra og sagði: "Hví freistið þér mín, hræsnarar? ¹⁹Sýnið mér peninginn, sem goldinn er í skatt."

Þeir fengu honum denar. ²⁰Hann spyr: "Hvers mynd og yfirskrift er þetta?"

²¹Þeir svara: "Keisarans." Hann segir: "Gjaldið þá keisaranum það, sem keisarans er, og Guði það, sem Guðs er."

²²Þegar þeir heyrðu þetta, undruðust þeir, og þeir yfirgáfu hann og gengu burt.

Guð lifenda

²³Sama dag komu til hans saddúkear, en þeir neita því, að upprisa sé til, og sögðu við hann: ²⁴"Meistari, Móse segir: ,Deyi maður barnlaus, þá skal bróðir hans ganga að eiga konu bróður síns og vekja honum niðja.' ²⁵Hér voru með oss sjö bræður. Sá fyrsti kvæntist og dó. Hann átti engan niðja og eftirlét því bróður sínum konuna. ²⁶Eins varð um næsta og þriðja og þá alla sjö. ²⁷Síðast allra dó konan. ²⁸Kona hvers þeirra sjö verður hún í upprisunni? Allir höfðu þeir átt hana."

²⁹En Jesús svaraði þeim: "Þér villist, því að þér þekkið ekki ritningarnar né mátt Guðs. ³⁰Í upprisunni kvænast menn hvorki né giftast. Þeir eru sem englar á himni. ³¹En um upprisu dauðra hafið þér ekki lesið það sem Guð segir við yður: ³²,Ég er Guð Abrahams, Guð Ísaks og Guð Jakobs.' Ekki er hann Guð dauðra, heldur lifenda."

³³En mannfjöldinn hlýddi á og undraðist mjög kenningu hans.

Hið æðsta boðorð

³⁴Þegar farísear heyrðu, að hann hafði gjört saddúkea orðlausa, komu þeir saman. ³⁵Og einn þeirra, sem var lögvitringur, vildi freista hans og spurði: ³⁶"Meistari, hvert er hið æðsta boðorð í lögmálinu?"

³⁷Hann svaraði honum: ",Elska skalt þú Drottin, Guð þinn, af öllu hjarta þínu, allri sálu þinni og öllum huga þínum.' ³⁸Þetta er hið æðsta og fremsta boðorð. ³⁹Annað er þessu líkt: ,Þú skalt elska náunga þinn eins og sjálfan þig.' ⁴⁰Á þessum tveimur boðorðum hvílir allt lögmálið og spámennirnir."

Kristur er Drottinn

⁴¹Meðan farísearnir voru saman komnir, spurði Jesús þá: ⁴²"Hvað virðist yður um Krist? Hvers son er hann?"

Þeir svara: "Davíðs."

⁴³Hann segir: "Hvernig getur þá Davíð, innblásinn andanum, kallað hann drottin? Hann segir:

Drottinn sagði við minn drottin:

Set þig mér til hægri handar,

þangað til ég gjöri óvini þína að fótskör þinni.

⁴⁵Fyrst Davíð kallar hann drottin, hvernig getur hann þá verið sonur hans?"

⁴⁶Enginn gat svarað honum einu orði, og frá þeim degi þorði enginn að spyrja hann neins framar.

Einn er yðar meistari

23
¹Þá talaði Jesús til mannfjöldans og lærisveina sinna: ²"Á stóli Móse sitja fræðimenn og farísear. ³Því skuluð þér gjöra og halda allt, sem þeir segja yður, en eftir breytni þeirra skuluð þér ekki fara, því þeir breyta ekki sem þeir bjóða. ⁴Þeir binda þungar byrðar og leggja mönnum á herðar, en sjálfir vilja þeir ekki snerta þær einum fingri. ⁵Öll sín verk gjöra þeir til að sýnast fyrir mönnum, þeir breikka minnisborða sína og stækka skúfana. ⁶Ljúft er þeim að skipa hefðarsæti í veislum og æðsta bekk í samkundum, ⁷láta heilsa sér á torgum og kallast meistarar af mönnum. ⁸En þér skuluð ekki láta kalla yður meistara, því einn er yðar meistari og þér allir bræður. ⁹Þér skuluð ekki kalla neinn föður yðar á jörðu, því einn er faðir yðar, sá sem er á himnum. ¹⁰Þér skuluð ekki heldur láta kalla yður leiðtoga, því einn er leiðtogi yðar, Kristur. ¹¹Sá mesti meðal yðar sé þjónn yðar. ¹²Hver sem upp hefur sjálfan sig, mun auðmýktur verða, en sá sem auðmýkir sjálfan sig, mun upp hafinn verða.

Blindir leiðtogar

¹³Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér læsið himnaríki fyrir mönnum. Sjálfir gangið þér ekki þar inn, og þeim, sem inn vilja ganga, leyfið þér eigi inn að komast.

[¹⁴Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér etið upp heimili ekkna og flytjið langar bænir að yfirskini. Þér munuð fá því þyngri dóm.]

¹⁵Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér farið um láð og lög til að snúa einum til yðar trúar, og þegar það tekst, gjörið þér hann hálfu verra vítisbarn en þér sjálfir eruð.

¹⁶Vei yður, blindir leiðtogar! Þér segið: ,Ef einhver sver við musterið, þá er það ógilt, en sverji menn við gullið í musterinu, þá er það gildur eiður.' ¹⁷Blindu heimskingjar, hvort er meira gullið eða musterið, sem helgar gullið? ¹⁸Þér segið: ,Ef einhver sver við altarið, þá er það ógilt, en sverji menn við fórnina, sem á því er, þá er það gildur eiður.' ¹⁹Blindu menn, hvort er meira fórnin eða altarið, sem helgar fórnina? ²⁰Sá sem sver við altarið, sver við það og allt, sem á því er. ²¹Sá sem sver við musterið, sver við það og við þann, sem í því býr. ²²Og sá sem sver við himininn, sver við hásæti Guðs og við þann, sem í því situr.

²³Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér gjaldið tíund af myntu, anís og kúmeni, en hirðið ekki um það, sem mikilvægast er í lögmálinu, réttlæti, miskunn og trúfesti. Þetta ber að gjöra og hitt eigi ógjört að láta. ²⁴Blindu leiðtogar, þér síið mýfluguna, en svelgið úlfaldann!

²⁵Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér hreinsið bikarinn og diskinn utan, en innan eru þeir fullir yfirgangs og óhófs. ²⁶Blindi farísei, hreinsaðu fyrst bikarinn innan, að hann verði líka hreinn að utan.

²⁷Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér líkist hvítum kölkuðum gröfum, sem sýnast fagrar utan, en innan eru fullar af dauðra manna beinum og alls kyns óþverra. ²⁸Þannig eruð þér, sýnist hið ytra réttlátir í augum manna, en eruð hið innra fullir hræsni og ranglætis.

²⁹Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér hlaðið upp grafir spámannanna og skreytið leiði hinna réttlátu ³⁰og segið: Ef vér hefðum lifað á dögum feðra vorra, hefðum vér ekki átt hlut með þeim í lífláti spámannanna. ³¹Þannig vitnið þér sjálfir um yður, að þér eruð synir þeirra, sem myrtu spámennina. ³²Nú skuluð þér fylla mæli feðra yðar. ³³Höggormar og nöðru kyn, hvernig fáið þér umflúið helvítisdóm? ³⁴Þess vegna sendi ég til yðar spámenn, spekinga og fræðimenn. Suma þeirra munuð þér lífláta og krossfesta, aðra húðstrýkja í samkundum yðar og ofsækja borg úr borg. ³⁵Þannig kemur yfir yður allt saklaust blóð, sem úthellt hefur verið á jörðinni, frá blóði Abels hins réttláta til blóðs Sakaría Barakíasonar, sem þér drápuð milli musterisins og altarisins. ³⁶Sannlega segi ég yður: Allt mun þetta koma yfir þessa kynslóð.

Þér vilduð eigi

³⁷Jerúsalem, Jerúsalem! Þú sem líflætur spámennina og grýtir þá, sem sendir eru til þín! Hversu oft vildi ég safna börnum þínum, eins og hænan safnar ungum sínum undir vængi sér, og þér vilduð eigi. ³⁸Hús yðar verður í eyði látið. ³⁹Ég segi yður: Héðan af munuð þér eigi sjá mig, fyrr en þér segið: ,Blessaður sé sá sem kemur, í nafni Drottins.'"

Skelfist ekki

24
¹Jesús gekk út úr helgidóminum og hélt brott. Þá komu lærisveinar hans og vildu sýna honum byggingar helgidómsins. ²Hann sagði við þá: "Þér sjáið allt þetta? Sannlega segi ég yður, hér mun ekki eftir látinn steinn yfir steini, er eigi sé niður brotinn."

³Þá er hann sat á Olíufjallinu, gengu lærisveinarnir til hans og spurðu hann einslega: "Seg þú oss, hvenær verður þetta? Og hvert mun tákn komu þinnar og endaloka veraldar?"

⁴Jesús svaraði þeim: "Varist að láta nokkurn leiða yður í villu. ⁵Margir munu koma í mínu nafni og segja: ,Ég er Kristur!' og marga munu þeir leiða í villu. ⁶Þér munuð spyrja hernað og ófriðartíðindi. Gætið þess, að skelfast ekki. Þetta á að verða, en endirinn er ekki þar með kominn. ⁷Þjóð mun rísa gegn þjóð og ríki gegn ríki, þá verður hungur og landskjálftar á ýmsum stöðum. ⁸Allt þetta er upphaf fæðingarhríðanna.

⁹Þá munu menn framselja yður til pyndinga og taka af lífi, og allar þjóðir munu hata yður vegna nafns míns. ¹⁰Margir munu þá falla frá og framselja hver annan og hata. ¹¹Fram munu koma margir falsspámenn og leiða marga í villu. ¹²Og vegna þess að lögleysi magnast, mun kærleikur flestra kólna. ¹³En sá sem staðfastur er allt til enda, mun hólpinn verða. ¹⁴Og þetta fagnaðarerindi um ríkið verður prédikað um alla heimsbyggðina öllum þjóðum til vitnisburðar. Og þá mun endirinn koma.

Trúið því ekki

¹⁵Þegar þér sjáið viðurstyggð eyðingarinnar, sem Daníel spámaður talar um, standa á helgum stað," - lesandinn athugi það - ¹⁶"þá flýi þeir, sem í Júdeu eru, til fjalla. ¹⁷Sá sem er uppi á þaki, fari ekki ofan að sækja neitt í hús sitt. ¹⁸Og sá sem er á akri, skal ekki hverfa aftur að taka yfirhöfn sína. ¹⁹Vei þeim sem þungaðar eru eða börn hafa á brjósti á þeim dögum. ²⁰Biðjið, að flótti yðar verði ekki um vetur eða á hvíldardegi. ²¹Þá verður sú mikla þrenging, sem engin hefur þvílík verið frá upphafi heims allt til þessa og mun aldrei verða. ²²Ef dagar þessir hefðu ekki verið styttir, kæmist enginn maður af. En vegna hinna útvöldu munu þeir dagar styttir verða.

²³Ef einhver segir þá við yður: ,Hér er Kristur' eða ,þar', þá trúið því ekki. ²⁴Því að fram munu koma falskristar og falsspámenn, og þeir munu gjöra stór tákn og undur til að leiða afvega jafnvel hina útvöldu, ef orðið gæti. ²⁵Sjá, ég hef sagt yður það fyrir.

²⁶Ef þeir segja við yður: ,Sjá, hann er í óbyggðum,' þá farið ekki þangað. Ef þeir segja: ,Sjá, hann er í leynum,' þá trúið því ekki. ²⁷Eins og elding sem leiftrar frá austri til vesturs, svo mun verða koma Mannssonarins.

²⁸Þar munu ernirnir safnast, sem hræið er.

Mannssonurinn kemur

²⁹En þegar eftir þrenging þessara daga mun sólin sortna og tunglið hætta að skína. Stjörnurnar munu hrapa af himni og kraftar himnanna bifast. ³⁰Þá mun tákn Mannssonarins birtast á himni, og allar kynkvíslir jarðarinnar hefja kveinstafi. Og menn munu sjá Mannssoninn koma á skýjum himins með mætti og mikilli dýrð. ³¹Hann mun senda út engla sína með hvellum lúðri, og þeir munu safna hans útvöldu úr áttunum fjórum, himinskauta milli.

Sumar í nánd

³²Nemið líkingu af fíkjutrénu. Þegar greinar þess fara að mýkjast og laufið að springa út, þá vitið þér, að sumar er í nánd. ³³Eins skuluð þér vita, þegar þér sjáið allt þetta, að hann er í nánd, fyrir dyrum. ³⁴Sannlega segi ég yður: Þessi kynslóð mun ekki líða undir lok, uns allt þetta er komið fram. ³⁵Himinn og jörð munu líða undir lok, en orð mín munu aldrei undir lok líða.

Vakið því

³⁶En þann dag og stund veit enginn, hvorki englar á himnum né sonurinn, enginn nema faðirinn einn. ³⁷Eins og var á dögum Nóa, svo mun verða við komu Mannssonarins. ³⁸Dagana fyrir flóðið átu menn og drukku, kvæntust og giftust allt til þess dags, er Nói gekk í örkina. ³⁹Og þeir vissu ekki, fyrr en flóðið kom og hreif þá alla burt. Eins verður við komu Mannssonarins. ⁴⁰Þá verða tveir á akri, annar mun tekinn, hinn eftir skilinn. ⁴¹Tvær munu mala á kvörn, önnur verður tekin, hin eftir skilin.

⁴²Vakið því, þér vitið eigi, hvaða dag Drottinn yðar kemur. ⁴³Það skiljið þér, að húsráðandi vekti og léti ekki brjótast inn í hús sitt, ef hann vissi á hvaða stundu nætur þjófurinn kæmi. ⁴⁴Verið þér og viðbúnir, því að Mannssonurinn kemur á þeirri stundu, sem þér ætlið eigi.

⁴⁵Hver er sá trúi og hyggni þjónn, sem húsbóndinn hefur sett yfir hjú sín að gefa þeim mat á réttum tíma? ⁴⁶Sæll er sá þjónn, er húsbóndinn finnur breyta svo, er hann kemur. ⁴⁷Sannlega segi ég yður: Hann mun setja hann yfir allar eigur sínar. ⁴⁸En ef illur þjónn segir í hjarta sínu: ,Húsbónda mínum dvelst,' ⁴⁹og hann tekur að berja samþjóna sína og eta og drekka með svöllurum, ⁵⁰þá mun húsbóndi þess þjóns koma á þeim degi, sem hann væntir ekki, á þeirri stundu, sem hann veit ekki, ⁵¹höggva hann og láta hann fá hlut með hræsnurum. Þar verður grátur og gnístran tanna.

Tíu meyjar

25
¹Þá er líkt um himnaríki og tíu meyjar, sem fóru til móts við brúðgumann með lampa sína. ²Fimm þeirra voru fávísar, en fimm hyggnar. ³Þær fávísu tóku lampa sína, en höfðu ekki olíu með sér, ⁴en hinar hyggnu tóku olíu með á könnum ásamt lömpum sínum. ⁵Nú dvaldist brúðgumanum, og urðu þær allar syfjaðar og sofnuðu.

⁶Um miðnætti kvað við hróp: ,Sjá, brúðguminn kemur, farið til móts við hann.' ⁷Þá vöknuðu meyjarnar allar og tóku til lampa sína. ⁸En þær fávísu sögðu við þær hyggnu: ,Gefið oss af olíu yðar, það er að slokkna á lömpum vorum.' ⁹Þær hyggnu svöruðu: ,Nei, hún nægir aldrei handa öllum. Farið heldur til kaupmanna og kaupið handa yður.' ¹⁰Meðan þær voru að kaupa, kom brúðguminn, og þær sem viðbúnar voru, gengu með honum inn til brúðkaupsins, og dyrum var lokað.

¹¹Seinna komu hinar meyjarnar og sögðu: ,Herra, herra, ljúk upp fyrir oss.' ¹²En hann svaraði: ,Sannlega segi ég yður, ég þekki yður ekki.'

¹³Vakið því, þér vitið ekki daginn né stundina.

Talentur

¹⁴Svo er um himnaríki sem mann, er ætlaði úr landi. Hann kallaði þjóna sína og fól þeim eigur sínar. ¹⁵Einum fékk hann fimm talentur, öðrum tvær og þeim þriðja eina, hverjum eftir hæfni. Síðan fór hann úr landi. ¹⁶Sá sem fékk fimm talentur, fór þegar, ávaxtaði þær og græddi aðrar fimm. ¹⁷Eins gjörði sá er tvær fékk. Hann græddi aðrar tvær. ¹⁸En sá sem fékk eina, fór og gróf fé húsbónda síns í jörð og faldi það.

¹⁹Löngu síðar kom húsbóndi þessara þjóna og lét þá gjöra skil. ²⁰Sá með fimm talenturnar gekk þá fram, færði honum aðrar fimm og sagði: ,Herra, fimm talentur seldir þú mér í hendur, hér hef ég grætt aðrar fimm.' ²¹Húsbóndi hans sagði við hann: ,Gott, þú góði og trúi þjónn. Yfir litlu varstu trúr, yfir mikið mun ég setja þig. Gakk inn í fögnuð herra þíns.'

²²Þá gekk fram sá með tvær talenturnar og mælti: ,Herra, tvær talentur seldir þú mér í hendur, hér hef ég grætt aðrar tvær.' ²³Og húsbóndi hans sagði við hann: ,Gott, þú góði og trúi þjónn, yfir litlu varstu trúr, yfir mikið mun ég setja þig. Gakk inn í fögnuð herra þíns.'

²⁴Loks kom sá er fékk eina talentu, og sagði: ,Herra, ég vissi, að þú ert maður harður, sem uppsker þar, sem þú sáðir ekki, og safnar þar, sem þú stráðir ekki. ²⁵Ég var hræddur og fól talentu þína í jörð. Hér hefur þú þitt.'

²⁶Og húsbóndi hans sagði við hann: ,Illi og lati þjónn, þú vissir, að ég uppsker þar, sem ég sáði ekki, og safna þar, sem ég stráði ekki. ²⁷Þú áttir því að leggja fé mitt í banka. Þá hefði ég fengið það með vöxtum, þegar ég kom heim. ²⁸Takið af honum talentuna, og fáið þeim, sem hefur tíu talenturnar. ²⁹Því að hverjum sem hefur, mun gefið verða, og hann mun hafa gnægð, en frá þeim, sem eigi hefur, mun tekið verða jafnvel það, sem hann hefur. ³⁰Rekið þennan ónýta þjón út í ystu myrkur. Þar verður grátur og gnístran tanna.'

Þegar Mannssonurinn kemur

³¹Þegar Mannssonurinn kemur í dýrð sinni og allir englar með honum, þá mun hann sitja í dýrðarhásæti sínu. ³²Allar þjóðir munu safnast frammi fyrir honum, og hann mun skilja hvern frá öðrum, eins og hirðir skilur sauði frá höfrum. ³³Sauðunum skipar hann sér til hægri handar, en höfrunum til vinstri. ³⁴Og þá mun konungurinn segja við þá til hægri: ,Komið þér, hinir blessuðu föður míns, og takið að erfð ríkið, sem yður var búið frá grundvöllun heims. ³⁵Því hungraður var ég, og þér gáfuð mér að eta, þyrstur var ég, og þér gáfuð mér að drekka, gestur var ég, og þér hýstuð mig, ³⁶nakinn og þér klædduð mig, sjúkur og þér vitjuðuð mín, í fangelsi var ég, og þér komuð til mín.'

³⁷Þá munu þeir réttlátu segja: ,Herra, hvenær sáum vér þig hungraðan og gáfum þér að eta eða þyrstan og gáfum þér að drekka? ³⁸Hvenær sáum vér þig gestkominn og hýstum þig, nakinn og klæddum þig? ³⁹Og hvenær sáum vér þig sjúkan eða í fangelsi og komum til þín?' ⁴⁰Konungurinn mun þá svara þeim: ,Sannlega segi ég yður, það allt, sem þér gjörðuð einum minna minnstu bræðra, það hafið þér gjört mér.'

⁴¹Síðan mun hann segja við þá til vinstri handar: ,Farið frá mér, bölvaðir, í þann eilífa eld, sem búinn er djöflinum og árum hans. ⁴²Því hungraður var ég, en þér gáfuð mér ekki að eta, þyrstur var ég, en þér gáfuð mér ekki að drekka, ⁴³gestur var ég, en þér hýstuð mig ekki, nakinn, en þér klædduð mig ekki, ég var sjúkur og í fangelsi, en ekki vitjuðuð þér mín.'

⁴⁴Þá munu þeir svara: ,Herra, hvenær sáum vér þig hungraðan eða þyrstan, gestkominn eða nakinn, sjúkan eða í fangelsi, og hjálpuðum þér ekki?' ⁴⁵Hann mun þá svara þeim: ,Sannlega segi ég yður: Það allt sem þér gjörðuð ekki einum hinna minnstu bræðra minna, það hafið þér ekki heldur gjört mér.' ⁴⁶Og þeir munu fara til eilífrar refsingar, en hinir réttlátu til eilífs lífs."

Með svikum

26
¹Þegar Jesús hafði lokið öllum þessum orðum, sagði hann við lærisveina sína: ²"Þér vitið, að eftir tvo daga eru páskar. Þá verður Mannssonurinn framseldur til krossfestingar."

³Æðstu prestarnir og öldungar lýðsins söfnuðust nú saman í höll æðsta prestsins, er Kaífas hét, ⁴og réðu með sér að handsama Jesú með svikum og taka hann af lífi. ⁵En þeir sögðu: "Ekki á hátíðinni, annars verður uppþot með lýðnum."

Gott verk gjörði hún

⁶En Jesús var í Betaníu, í húsi Símonar líkþráa. ⁷Kom þá til hans kona og hafði alabastursbuðk með dýrum smyrslum og hellti yfir höfuð honum, þar sem hann sat að borði. ⁸Við þessa sjón urðu lærisveinarnir gramir og sögðu: "Til hvers er þessi sóun? ⁹Þetta hefði mátt selja dýru verði og gefa fátækum."

¹⁰Jesús varð þess vís og sagði við þá: "Hvað eruð þér að angra konuna? Gott verk gjörði hún mér. ¹¹Fátæka hafið þér jafnan hjá yður, en mig hafið þér ekki ávallt. ¹²Þegar hún hellti þessum smyrslum yfir líkama minn, var hún að búa mig til greftrunar. ¹³Sannlega segi ég yður: Hvar sem fagnaðarerindi þetta verður flutt, um heim allan, mun þess og getið verða, sem hún gjörði, til minningar um hana."

Þrjátíu silfurpeningar

¹⁴Þá fór einn þeirra tólf, Júdas Ískaríot að nafni, til æðstu prestanna ¹⁵og sagði: "Hvað viljið þér gefa mér fyrir að framselja yður Jesú?" En þeir greiddu honum þrjátíu silfurpeninga. ¹⁶Upp frá þessu leitaði hann færis að framselja hann.

Búið til páskamáltíðar

¹⁷Á fyrsta degi ósýrðu brauðanna komu lærisveinarnir til Jesú og sögðu: "Hvar vilt þú, að vér búum þér páskamáltíðina?"

¹⁸Hann mælti: "Farið til ákveðins manns í borginni, og segið við hann: ,Meistarinn segir: Minn tími er í nánd, hjá þér vil ég halda páska með lærisveinum mínum.'"

¹⁹Lærisveinarnir gjörðu sem Jesús bauð þeim og bjuggu til páskamáltíðar.

²⁰Um kvöldið sat hann til borðs með þeim tólf. ²¹Og er þeir mötuðust, sagði hann: "Sannlega segi ég yður: Einn af yður mun svíkja mig."

²²Þeir urðu mjög hryggir og sögðu við hann, einn af öðrum: "Ekki er það ég, herra?"

²³Hann svaraði þeim: "Sá sem dýfði hendi í fatið með mér, mun svíkja mig. ²⁴Mannssonurinn fer að sönnu héðan, svo sem um hann er ritað, en vei þeim manni, sem því veldur, að Mannssonurinn verður framseldur. Betra væri þeim manni að hafa aldrei fæðst."

²⁵En Júdas, sem sveik hann, sagði: "Rabbí, ekki er það ég?"

Jesús svaraði: "Þú sagðir það."

Heilög kvöldmáltíð

²⁶Þá er þeir mötuðust, tók Jesús brauð, þakkaði Guði, braut það og gaf lærisveinunum og sagði: "Takið og etið, þetta er líkami minn."

²⁷Og hann tók kaleik, gjörði þakkir, gaf þeim og sagði: "Drekkið allir hér af. ²⁸Þetta er blóð mitt, blóð sáttmálans, úthellt fyrir marga til fyrirgefningar synda. ²⁹Ég segi yður: Héðan í frá mun ég eigi drekka af þessum vínviðar ávexti til þess dags, er ég drekk hann nýjan með yður í ríki föður míns."

³⁰Þegar þeir höfðu sungið lofsönginn, fóru þeir til Olíufjallsins.

Afneitun sögð fyrir

³¹Þá segir Jesús við þá: "Á þessari nóttu munuð þér allir hneykslast á mér, því að ritað er: ,Ég mun slá hirðinn, og sauðir hjarðarinnar munu tvístrast.' ³²En eftir að ég er upp risinn, mun ég fara á undan yður til Galíleu."

³³Þá segir Pétur: "Þótt allir hneykslist á þér, skal ég aldrei hneykslast."

³⁴Jesús sagði við hann: "Sannlega segi ég þér: Á þessari nóttu, áður en hani galar, muntu þrisvar afneita mér."

³⁵Pétur svarar: "Þótt ég ætti að deyja með þér, þá mun ég aldrei afneita þér."

Eins töluðu allir lærisveinarnir.

Í Getsemane

³⁶Þá kemur Jesús með þeim til staðar, er heitir Getsemane, og hann segir við lærisveinana: "Setjist hér, meðan ég fer og biðst fyrir þarna." ³⁷Hann tók með sér þá Pétur og báða sonu Sebedeusar. Og nú setti að honum hryggð og angist. ³⁸Hann segir við þá: "Sál mín er hrygg allt til dauða. Bíðið hér og vakið með mér."

³⁹Þá gekk hann lítið eitt áfram, féll fram á ásjónu sína, baðst fyrir og sagði: "Faðir minn, ef verða má, þá fari þessi kaleikur fram hjá mér. Þó ekki sem ég vil, heldur sem þú vilt."

⁴⁰Hann kemur aftur til lærisveinanna og finnur þá sofandi. Þá sagði hann við Pétur: "Þér gátuð þá ekki vakað með mér eina stund? ⁴¹Vakið og biðjið, að þér fallið ekki í freistni. Andinn er reiðubúinn, en holdið veikt."

⁴²Aftur vék hann brott annað sinn og bað: "Faðir minn, ef eigi verður hjá því komist, að ég drekki þennan kaleik, þá verði þinn vilji." ⁴³Þegar hann kom aftur, fann hann þá enn sofandi, því drungi var á augum þeirra.

⁴⁴Þá fór hann enn frá þeim og baðst fyrir þriðja sinn með sömu orðum og fyrr. ⁴⁵Og hann kom til lærisveinanna og sagði við þá: "Sofið þér enn og hvílist? Sjá, stundin er komin og Mannssonurinn er framseldur í hendur syndugra manna. ⁴⁶Standið upp, förum! Í nánd er sá, er mig svíkur."

Tekinn höndum

⁴⁷Meðan hann var enn að tala, kom Júdas, einn þeirra tólf, og með honum mikill flokkur frá æðstu prestunum og öldungum lýðsins, og höfðu þeir sverð og barefli. ⁴⁸Svikarinn hafði sagt þeim þetta til marks: "Sá sem ég kyssi, hann er það. Takið hann höndum."

⁴⁹Hann gekk beint að Jesú og sagði: "Heill, rabbí!" og kyssti hann.

⁵⁰Jesús sagði við hann: "Vinur, hví ertu hér?"

Þá komu hinir, lögðu hendur á Jesú og tóku hann. ⁵¹Einn þeirra, sem með Jesú voru, greip til sverðs og brá því, hjó til þjóns æðsta prestsins og sneið af honum eyrað. ⁵²Jesús sagði við hann: "Slíðra sverð þitt! Allir, sem sverði bregða, munu fyrir sverði falla. ⁵³Hyggur þú, að ég geti ekki beðið föður minn að senda mér nú meira en tólf sveitir engla? ⁵⁴Hvernig ættu þá ritningarnar að rætast, sem segja, að þetta eigi svo að verða?"

⁵⁵Á þeirri stundu sagði Jesús við flokkinn: "Eruð þér að fara að mér með sverðum og bareflum eins og gegn ræningja til að handtaka mig? Daglega sat ég í helgidóminum og kenndi, og þér tókuð mig ekki höndum. ⁵⁶En allt verður þetta til þess, að ritningar spámannanna rætist."

Þá yfirgáfu hann lærisveinarnir allir og flýðu.

Fyrir ráðinu

⁵⁷Þeir sem tóku Jesú höndum, færðu hann til Kaífasar, æðsta prests, en þar voru saman komnir fræðimennirnir og öldungarnir. ⁵⁸Pétur fylgdi honum álengdar, allt að garði æðsta prestsins. Þar gekk hann inn og settist hjá þjónunum til að sjá, hver yrði endir á. ⁵⁹Æðstu prestarnir og allt ráðið leituðu ljúgvitnis gegn Jesú til að geta líflátið hann, ⁶⁰en fundu ekkert, þótt margir ljúgvottar kæmu. Loks komu tveir ⁶¹og sögðu: "Þessi maður sagði: ,Ég get brotið niður musteri Guðs og reist það aftur á þrem dögum.'"

⁶²Þá stóð æðsti presturinn upp og sagði: "Svarar þú því engu, sem þessir vitna gegn þér?" ⁶³En Jesús þagði. Þá sagði æðsti presturinn við hann: "Ég særi þig við lifandi Guð, segðu oss: Ertu Kristur, sonur Guðs?"

⁶⁴Jesús svarar honum: "Þú sagðir það. En ég segi yður: Upp frá þessu munuð þér sjá Mannssoninn sitja til hægri handar máttarins og koma á skýjum himins."

⁶⁵Þá reif æðsti presturinn klæði sín og sagði: "Hann guðlastar, hvað þurfum vér nú framar votta við? Þér heyrðuð guðlastið. ⁶⁶Hvað líst yður?"

Þeir svöruðu: "Hann er dauðasekur."

⁶⁷Og þeir hræktu í andlit honum og slógu hann með hnefunum, en aðrir börðu hann með stöfum ⁶⁸og sögðu: "Spáðu nú, Kristur, hver var að slá þig?"

Pétur afneitar

⁶⁹En Pétur sat úti í garðinum. Þar kom að honum þerna ein og sagði: "Þú varst líka með Jesú frá Galíleu."

⁷⁰Því neitaði hann svo allir heyrðu og sagði: "Ekki veit ég, hvað þú ert að fara." ⁷¹Hann gekk út í fordyrið. Þar sá hann önnur þerna og sagði við þá, sem þar voru: "Þessi var með Jesú frá Nasaret."

⁷²En hann neitaði sem áður og sór þess eið, að hann þekkti ekki þann mann.

⁷³Litlu síðar komu þeir, er þar stóðu, og sögðu við Pétur: "Víst ertu líka einn af þeim, enda segir málfæri þitt til þín."

⁷⁴En hann sór og sárt við lagði, að hann þekkti ekki manninn. Um leið gól hani. ⁷⁵Og Pétur minntist þess, er Jesús hafði mælt: "Áður en hani galar, muntu þrisvar afneita mér." Og hann gekk út og grét beisklega.

Fyrir Pílatusi

27
¹Að morgni gjörðu allir æðstu prestarnir og öldungar lýðsins samþykkt gegn Jesú, að hann skyldi af lífi tekinn. ²Þeir létu binda hann og færa brott og framseldu hann Pílatusi landshöfðingja.

Afdrif Júdasar

³Þegar Júdas, sem sveik hann, sá, að hann var dæmdur sekur, iðraðist hann og skilaði æðstu prestunum og öldungunum silfurpeningunum þrjátíu ⁴og mælti: "Ég drýgði synd, ég sveik saklaust blóð."

Þeir sögðu: "Hvað varðar oss um það? Það er þitt að sjá fyrir því."

⁵Hann fleygði þá silfrinu inn í musterið og hélt brott. Síðan fór hann og hengdi sig.

⁶Æðstu prestarnir tóku silfrið og sögðu: "Ekki má láta það í guðskistuna, því þetta eru blóðpeningar." ⁷Og þeir urðu ásáttir um að kaupa fyrir þá leirkerasmiðs akurinn til grafreits handa útlendingum. ⁸Þess vegna kallast hann enn í dag Blóðreitur.

⁹Þá rættist það, sem sagt var fyrir munn Jeremía spámanns: "Þeir tóku silfurpeningana þrjátíu, það verð, sem sá var metinn á, er til verðs var lagður af Ísraels sonum, ¹⁰og keyptu fyrir þá leirkerasmiðs akurinn eins og Drottinn hafði fyrir mig lagt."

Konungur Gyðinga?

¹¹Jesús kom nú fyrir landshöfðingjann. Landshöfðinginn spurði hann: "Ert þú konungur Gyðinga?"

Jesús svaraði: "Þú segir það." ¹²Æðstu prestarnir og öldungarnir báru á hann sakir, en hann svaraði engu.

¹³Þá spurði Pílatus hann: "Heyrir þú ekki, hve mjög þeir vitna gegn þér?"

¹⁴En hann svaraði honum ekki, engu orði hans, og undraðist landshöfðinginn mjög.

Krossfestu hann!

¹⁵Á hátíðinni var landshöfðinginn vanur að gefa lýðnum lausan einn bandingja, þann er þeir vildu. ¹⁶Þá var þar alræmdur bandingi í haldi, Barabbas að nafni. ¹⁷Sem þeir nú voru saman komnir, sagði Pílatus við þá: "Hvorn viljið þér, að ég gefi yður lausan, Barabbas eða Jesú, sem kallast Kristur?" ¹⁸Hann vissi, að þeir höfðu fyrir öfundar sakir framselt hann.

¹⁹Meðan Pílatus sat á dómstólnum, sendi kona hans til hans með þessi orð: "Láttu þennan réttláta mann vera, þungir hafa draumar mínir verið í nótt hans vegna."

²⁰En æðstu prestarnir og öldungarnir fengu múginn til að biðja um Barabbas, en að Jesús yrði deyddur. ²¹Landshöfðinginn spurði: "Hvorn þeirra tveggja viljið þér, að ég gefi yður lausan?"

Þeir sögðu: "Barabbas."

²²Pílatus spyr: "Hvað á ég þá að gjöra við Jesú, sem kallast Kristur?"

Þeir segja allir: "Krossfestu hann."

²³Hann spurði: "Hvað illt hefur hann þá gjört?"

En þeir æptu því meir: "Krossfestu hann!"

²⁴Nú sér Pílatus, að hann fær ekki að gjört, en ólætin aukast. Hann tók vatn, þvoði hendur sínar frammi fyrir fólkinu og mælti: "Sýkn er ég af blóði þessa manns! Svarið þér sjálfir fyrir!"

²⁵Og allur lýðurinn sagði: "Komi blóð hans yfir oss og yfir börn vor!"

²⁶Þá gaf hann þeim Barabbas lausan, en lét húðstrýkja Jesú og framseldi hann til krossfestingar.

Hæddur

²⁷Hermenn landshöfðingjans fóru nú með hann inn í höllina og söfnuðu um hann allri hersveitinni. ²⁸Þeir afklæddu hann og færðu hann í skarlatsrauða kápu, ²⁹fléttuðu þyrnikórónu og settu á höfuð honum, en reyrsprota í hægri hönd hans. Síðan féllu þeir á kné fyrir honum og höfðu hann að háði og sögðu: "Heill þú, konungur Gyðinga!" ³⁰Og þeir hræktu á hann, tóku reyrsprotann og slógu hann í höfuðið. ³¹Þegar þeir höfðu spottað hann, færðu þeir hann úr kápunni og í hans eigin klæði. Þá leiddu þeir hann út til að krossfesta hann.

Krossfestur

³²Á leiðinni hittu þeir mann frá Kýrene, er Símon hét. Hann neyddu þeir til að bera kross Jesú. ³³Og er þeir komu til þess staðar, er heitir Golgata, það þýðir hauskúpustaður, ³⁴gáfu þeir honum vín að drekka, galli blandað. Hann bragðaði það, en vildi ekki drekka.

³⁵Þá krossfestu þeir hann. Og þeir köstuðu hlutum um klæði hans og skiptu með sér, ³⁶sátu þar svo og gættu hans. ³⁷Yfir höfði hans festu þeir sakargift hans svo skráða: ÞESSI ER JESÚS, KONUNGUR GYÐINGA. ³⁸Þá voru krossfestir með honum tveir ræningjar, annar til hægri, hinn til vinstri.

³⁹Þeir, sem fram hjá gengu, hæddu hann, skóku höfuð sín ⁴⁰og sögðu: "Þú sem brýtur niður musterið og reisir það á þrem dögum. Bjarga nú sjálfum þér, ef þú ert sonur Guðs, og stíg niður af krossinum!"

⁴¹Eins gjörðu æðstu prestarnir gys að honum og fræðimennirnir og öldungarnir og sögðu: ⁴²"Öðrum bjargaði hann, sjálfum sér getur hann ekki bjargað. Hann er konungur Ísraels, stígi hann nú niður af krossinum, þá skulum vér trúa á hann. ⁴³Hann treystir Guði. Nú ætti Guð að frelsa hann, ef hann hefur mætur á honum. Eða sagði hann ekki: ,Ég er sonur Guðs'?"

⁴⁴Einnig ræningjarnir, sem með honum voru krossfestir, smánuðu hann á sama hátt.

Dáinn

⁴⁵En frá hádegi varð myrkur um allt land til nóns. ⁴⁶Og um nón kallaði Jesús hárri röddu: "Elí, Elí, lama sabaktaní!" Það þýðir: "Guð minn, Guð minn, hví hefur þú yfirgefið mig?"

⁴⁷Nokkrir þeirra, er þar stóðu, heyrðu þetta og sögðu: "Hann kallar á Elía!" ⁴⁸Jafnskjótt hljóp einn þeirra til, tók njarðarvött og fyllti ediki, stakk á reyrstaf og gaf honum að drekka.

⁴⁹Hinir sögðu: "Sjáum til, hvort Elía kemur að bjarga honum."

⁵⁰En Jesús hrópaði aftur hárri röddu og gaf upp andann.

⁵¹Þá rifnaði fortjald musterisins í tvennt, ofan frá og niður úr, jörðin skalf og björgin klofnuðu, ⁵²grafir opnuðust og margir líkamir helgra látinna manna risu upp. ⁵³Eftir upprisu Jesú gengu þeir úr gröfum sínum og komu í borgina helgu og birtust mörgum.

⁵⁴Þegar hundraðshöfðinginn og þeir, sem með honum gættu Jesú, sáu landskjálftann og atburði þessa, hræddust þeir mjög og sögðu: "Sannarlega var þessi maður sonur Guðs."

⁵⁵Þar voru og margar konur, sem álengdar horfðu á, þær höfðu fylgt Jesú frá Galíleu og þjónað honum. ⁵⁶Meðal þeirra var María Magdalena, María, móðir þeirra Jakobs og Jósefs, og móðir Sebedeussona.

Grafinn

⁵⁷Um kvöldið kom auðugur maður frá Arímaþeu, Jósef að nafni, er sjálfur var orðinn lærisveinn Jesú. ⁵⁸Hann gekk til Pílatusar og bað hann um líkama Jesú. Pílatus bauð þá að fá Jósef hann. ⁵⁹Jósef tók líkið, sveipaði það hreinu línklæði ⁶⁰og lagði í nýja gröf, sem hann átti og hafði látið höggva í klett, velti síðan stórum steini fyrir grafarmunnann og fór burt. ⁶¹María Magdalena var þar og María hin, og sátu þær gegnt gröfinni.

Grafar gætt

⁶²Næsta dag, daginn eftir aðfangadag, gengu æðstu prestarnir og farísearnir saman fyrir Pílatus ⁶³og sögðu: "Herra, vér minnumst þess, að svikari þessi sagði í lifanda lífi: ,Eftir þrjá daga rís ég upp.' ⁶⁴Bjóð því, að grafarinnar sé vandlega gætt allt til þriðja dags, ella gætu lærisveinar hans komið og stolið honum og sagt fólkinu: ,Hann er risinn frá dauðum.' Þá verða síðari svikin verri hinum fyrri."

⁶⁵Pílatus sagði við þá: "Hér hafið þér varðmenn, farið og búið svo tryggilega um sem best þér kunnið."

⁶⁶Þeir fóru og gengu tryggilega frá gröfinni og innsigluðu steininn með aðstoð varðmannanna.

Hann er upp risinn

28
¹Að liðnum hvíldardegi, þegar lýsti af fyrsta degi vikunnar, komu þær María Magdalena og María hin til að líta á gröfina. ²Þá varð landskjálfti mikill, því engill Drottins sté niður af himni, kom og velti steininum og settist á hann. ³Hann var sem elding ásýndum og klæðin hvít sem snjór. ⁴Varðmennirnir skulfu af hræðslu við hann og urðu sem örendir.

⁵En engillinn mælti við konurnar: "Þér skuluð eigi óttast. Ég veit, að þér leitið að Jesú hinum krossfesta. ⁶Hann er ekki hér. Hann er upp risinn, eins og hann sagði. Komið og sjáið staðinn, þar sem hann lá. ⁷Farið í skyndi og segið lærisveinum hans: ,Hann er upp risinn frá dauðum, sjá hann fer á undan yður til Galíleu. Þar munuð þér sjá hann.' Þetta hef ég sagt yður."

⁸Og þær fóru í skyndi frá gröfinni, með ótta og mikilli gleði, og hlupu að flytja lærisveinum hans boðin.

⁹Og sjá, Jesús kemur á móti þeim og segir: "Heilar þið!" En þær komu, féllu fram fyrir honum og föðmuðu fætur hans. ¹⁰Þá segir Jesús við þær: "Óttist ekki, farið og segið bræðrum mínum að halda til Galíleu. Þar munu þeir sjá mig."

Varðmenn vitna

¹¹Meðan þær voru á leiðinni komu nokkrir varðmenn til borgarinnar og sögðu æðstu prestunum allt, sem gjörst hafði. ¹²En þeir kvöddu saman öldungana og tóku það ráð með þeim að bera mikið fé á hermennina og mæltu við þá: ¹³"Segið þetta: ,Lærisveinar hans komu á næturþeli, meðan vér sváfum, og stálu honum.' ¹⁴Og ef þetta berst landshöfðingjanum til eyrna, skulum vér sefa hann, svo að þér getið verið áhyggjulausir."

¹⁵Þeir tóku við fénu og gjörðu sem þeim var sagt. Þessi sögusögn hefur verið borin út meðal Gyðinga allt til þessa dags.

Með yður alla daga

¹⁶En lærisveinarnir ellefu fóru til Galíleu, til fjallsins, sem Jesús hafði stefnt þeim til. ¹⁷Þar sáu þeir hann og veittu honum lotningu. En sumir voru í vafa. ¹⁸Og Jesús gekk til þeirra, talaði við þá og sagði: "Allt vald er mér gefið á himni og jörðu. ¹⁹Farið því og gjörið allar þjóðir að lærisveinum, skírið þá í nafni föður, sonar og heilags anda, ²⁰og kennið þeim að halda allt það, sem ég hef boðið yður. Sjá, ég er með yður alla daga allt til enda veraldar."

Netútgáfan og Hið Íslenska Biblíufélag - ágúst 1997